Baharın mucize gecesi: Hıdırellez ritüelleri nelerdir?
Hıdırellez gecesi, dileklerin kabul olduğu zamanlardan biri olarak kabul ediliyor. Peki bu özel gecede hangi gelenekler yerine getiriliyor?
Hıdırellez gecesi dilek tutulur, ateşten atlanır, yeşilliklerden çiçek toplanır. İşte Hıdırellez’in kökeni ve kutlamalarda uygulanan 10 geleneksel ritüel.
HIDIRELLEZ NEDİR, NE ZAMAN KUTLANIR?
Hıdırellez, başta Türkiye olmak üzere Ortadoğu, Orta Asya ve Balkanlar’da kutlanan en eski mevsimlik bayramlardan biridir. Halk inancına göre Hızır ve İlyas peygamberlerin yeryüzünde buluştuğu bu özel gün, doğanın uyanışı, bereketin gelişi ve sağlık dileklerinin kabul olduğu zaman olarak kabul edilir. Türkiye’de 5 Mayıs’ı 6 Mayıs’a bağlayan gece kutlanır.
HIDIRELLEZ'İN KÖKENİ NEREYE DAYANIYOR?
Hıdırellez’in kökeni konusunda çeşitli görüşler bulunsa da; İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültürü, Mezopotamya, İran ve Anadolu kültürleri ile harmanlandığı düşünülür. Aynı dönemde Hristiyanlar da bu günü "Aziz George Günü" olarak kutlar.
HIDIRELLEZ GELENEKLERİ: 10 FARKLI RİTÜEL
1. Gül Ağacı Altına Dilek Bırakmak
Hıdırellez gecesi, dilekler kâğıda yazılır ya da sembollerle ifade edilerek gül ağacının altına bırakılır. Ertesi gün bu dilekler alınarak suya atılır.
2. Ateşten Atlama Ritüeli
Dört yol ağzına ateş yakılır. Üç kez üzerinden atlanarak dertlerin, hastalıkların, negatif enerjinin yok olacağına inanılır.
3. Mayasız Yoğurt Mayalama
Bolluk ve bereket için sabah ezanı sonrası ılık sütten yoğurt mayalanır. Bazı yörelerde bu mayaya doğadan toplanan çiy eklenir.
4. Bereket için Kapı ve Pencereleri Açmak
Evdeki yiyecek kapları, para keseleri, pencere ve kapılar gece boyunca açık bırakılır. Bu, eve bereketin girmesi için yapılır.
5. Kısmet Açma Çömleği
Yüzük, küpe gibi kişisel eşyalar su dolu bir çömleğe konur. Gül ağacı dibine bırakılan çömlek ertesi gün manilerle açılır.
6. Fasulye ve Nohut Ekme Geleneği
Ailedeki her birey için yedi fasulye ve yedi nohut toprakla buluşturulur. Kötülüklerden korunma inancı bu geleneğe eşlik eder.
7. Çiçek Toplama ve Kaynatma
Yeşilliklerden toplanan çiçekler kaynatılıp içilirse şifa getireceğine, suyla yıkanılırsa gençlik ve güzellik sağlayacağına inanılır.
8. Nar Patlatma Ritüeli
Kapı önünde nar sert şekilde yere vurularak patlatılır. Parçalanan narın bereketi o yıl eve yayılacağına inanılır.
9. Isırgan Otu ile Korunma
Evlerin kapısına ısırgan otu asılır. Hayvanların süt verimini artıracağına, kötü enerjilerden ve büyülerden koruyacağına inanılır.
10. Temizlik ve Çamaşır Yasağı
O gün temizlik yapılmaz, çamaşır yıkanmaz. Genç kızlara iş yaptırılmaz. Amaç, günü bayram gibi geçirmek ve Hızır’a saygı göstermektir.
