Ferritin nedir? Ferritin seviyesi nasıl olmalı? Yüksekliği ve düşüklüğü sağlığınızı nasıl etkiler?

Ferritin, vücudumuzda bulunan demir depolayan bir protein olup, kan testleriyle ölçülen bir parametredir. Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu demiri depolayan ferritin, aynı zamanda vücudun demir seviyelerinin sağlıklı bir şekilde düzenlenmesine yardımcı olur. Ferritin seviyesi, sağlık durumunun bir göstergesi olup, vücutta demir eksikliği ya da fazlalığı olduğunda farklı sağlık sorunlarının yaşanmasına yol açabilir.

FERRİTİN SEVİYESİ NEDİR VE NE İŞE YARAR?

Ferritin, vücuttaki demirin depolanmasını sağlayan bir protein olup, esasen karaciğer, dalak ve kemik iliğinde yoğun olarak bulunur. Bu protein, vücutta serbest dolaşan demirin fazlasını bir araya getirerek depolar ve gerektiğinde kana salınmasına yardımcı olur. Demir, kırmızı kan hücrelerinin yapısında yer alır ve oksijenin vücuda taşınmasını sağlar. Bu nedenle ferritin seviyesi, vücudun demir depolarının durumunu yansıtan bir gösterge olarak kabul edilir.

FERRİTİN SEVİYESİ NASIL ÖLÇÜLÜR?

Ferritin seviyesi genellikle bir kan testi ile ölçülür. Bu test, özellikle demir eksikliği veya aşırı demir birikimi şüphesi olan kişilerde doktorlar tarafından istenebilir. Normal ferritin seviyeleri genellikle yaşa, cinsiyete ve sağlık durumuna göre değişkenlik göstermekle birlikte, genellikle kadınlarda 20-150 ng/mL, erkeklerde ise 30-300 ng/mL arasında olması beklenir.

FERRİTİN YÜKSEKLİĞİ VE DÜŞÜKLÜĞÜNÜN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Ferritin Düşüklüğü: Demir Eksikliği

Ferritin seviyesinin düşük olması, vücutta yeterli demir bulunmadığının bir işaretidir. Demir eksikliği, anemi (kansızlık) gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu durumun belirtileri arasında yorgunluk, halsizlik, soluk cilt, baş dönmesi ve konsantrasyon zorluğu sayılabilir. Ferritin seviyesi düşük olduğunda, vücut yeterli oksijen taşınamadığı için enerji seviyeleri düşer ve bağışıklık sistemi zayıflar.

Demir eksikliği, genellikle yetersiz beslenme, aşırı adet kanamaları, mide-bağırsak sistemi hastalıkları veya gebelik gibi durumlarda görülür. Tedavi edilmediğinde, uzun vadede kalp hastalıkları ve diğer ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Ferritin Yüksekliği: Aşırı Demir Birikimi

Ferritin seviyesinin yüksek olması, vücutta aşırı demir biriktiğinin bir göstergesi olabilir. Bu durum, hemokromatoz gibi genetik hastalıkların bir sonucu olabileceği gibi, aşırı demir takviyesi veya bazı hastalıkların belirtisi de olabilir. Aşırı demir, karaciğer, kalp ve pankreas gibi organlarda birikerek organ hasarına yol açabilir. Yüksek ferritin seviyesi, özellikle karaciğer fonksiyonlarının bozulması, diyabet, kalp hastalıkları ve eklem sorunlarına neden olabilir.

Ferritin seviyesinin yüksek olması, ayrıca inflamasyon (iltihaplanma) ile de ilişkilidir. Örneğin, bazı enfeksiyonlar, romatizmal hastalıklar veya kanser gibi durumlar ferritin seviyesinin yükselmesine yol açabilir.

FERRİTİN SEVİYESİ NASIL DÜZELTİLİR?

Düşük Ferritin Seviye: Demir takviyeleri, ferritin seviyesini artırmak için yaygın olarak kullanılır. Ayrıca, demir açısından zengin besinler (örneğin kırmızı et, tavuk, balık, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve kuru meyveler) tüketmek, ferritin seviyesini yükseltebilir. C vitamini de demirin emilimini artırdığı için bu vitaminden zengin gıdaların (örneğin portakal, biber, çilek) alınması faydalıdır.

Yüksek Ferritin Seviyesi: Ferritin seviyesi yüksekse, bu durumun altında yatan sebebe yönelik tedavi gereklidir. Hemokromatoz gibi genetik hastalıklar tedavi edilmesi gereken durumlar arasında yer alır. Ayrıca, demir alımının kısıtlanması veya aşırı demir takviyesi alınmaması önerilir. Doktorlar, yüksek ferritin seviyesini dengelemek için kan alma (phlebotomi) gibi yöntemler de önerebilir.