Bağırsakta biriken hava, şişkinlik ve gaz problemleriyle birlikte günlük yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Bu durum, karın ağrısı, toksin hissi, bağırsak sesleri ve rahatsız edici bir doluluk hissiyle kendini gösterir.
Uzmanlar, bağırsakta aşırı hava oluşumunun temel nedeninin beslenme alışkanlıkları ve bağırsak florasındaki bozukluklar olduğunu belirtiyor.
Başlıca Nedenler
1. Beslenme Alışkanlıkları ve Gıdalar
Çiğ sebze ve baklagiller, soğan, lahana, sarımsak ve biber gibi gıdalar gaz üretimini artırabilir. Tam tahıllar ve büyük porsiyon yemekler de sindirimi zorlaştırarak şişkinliğe yol açabilir.
Stres, yetersiz çiğneme, alkol tüketimi ve yapay şekerler (ör. sorbit) de bağırsakta hava birikimini tetikleyen faktörler arasında yer alıyor.
2. Fruktoz İntoleransı
Meyve şekeri olan fruktoz, bazı kişilerde bağırsakta sindirilemez. Fazla fruktoz kalın bağırsakta bakteriler tarafından parçalanır ve şişkinlik, ishal, karın ağrısı ve bulantıya yol açar. Uzmanlar, yetişkinlerin yaklaşık %30'unun fruktoza duyarlı olduğunu belirtiyor.
3. Laktoz İntoleransı
Süt şekeri intoleransı, ince bağırsaktaki laktaz enziminin yetersizliğinden kaynaklanır. Süt şekeri kalın bağırsakta parçalanır, gaz ve karın ağrısı üretir. Alman Beslenme Derneği, nüfusun yaklaşık %15-20'sinin bu durumdan etkilendiğini belirtiyor.
Laktoz sadece süt ve süt ürünlerinde değil; hazır gıda, paket çorba, tatlı ve ilaçlarda de bulunabilir. Bu nedenle laktoz intoleransı olanların gıda ve ilaç seçiminde dikkatli olması gerekir.
4. Gluten İntoleransı (Çölyak)
Gluten intoleransı olan kişiler, buğday, arpa, çavdar ve avena gibi tahıllara karşı şişkinlik, ishal, mide krampları ve bulantı yaşayabilir. Uzun vadede ince bağırsak mukozasına zarar verebilir ve beslenme eksikliklerine yol açabilir. Almanya’da yaklaşık her 100 kişiden biri çölyak hastasıdır.
Şişkinliği Azaltmanın Yolları
-
Yemekleri yavaş ve iyi çiğneyerek tüketmek
-
Küçük porsiyonlar tercih etmek
-
Düzenli fiziksel aktivite yapmak
-
Kimyon ve rezene çayı gibi bitkisel çözümleri denemek
-
Gerekirse simetikon ve dimetikon içeren kısa süreli ilaçlar kullanmak
Alman Gastroenteroloji Derneği, günde 20-30 kezden fazla gaz çıkmasının artık normal olmadığını ve doktor kontrolü gerektiğini vurguluyor.
Ne Zaman Doktora Başvurmalı?
Şişkinlik evde önlemlerle geçmiyorsa ve karın krampları, ishal, kabızlık, bulantı, kusma veya dışkıda kan gibi ek semptomlar varsa, tıbbi müdahale şarttır. Uzmanlar, uygun testlerle altta yatan nedeni tespit ederek kişiye özel bir tedavi planı oluşturabilir.
