Her gece yaptığınız şey sizi kanser edebilir!
Ekranlardan yayılan mavi ışık, melatonin üretimini baskılayarak vücudun biyolojik saatini bozuyor ve kanser riskini artırıyor.
Yapay ışık kaynaklarına, özellikle mavi ışık yayan ekranlara uzun süreli maruz kalmak, yalnızca uyku düzenini değil, bağışıklık sistemini ve kansere karşı doğal savunma mekanizmalarını da olumsuz etkileyebilir. Yeni araştırmalar, geceleri ışığa maruz kalmanın melatonin üretimini düşürdüğünü ve bunun da bazı kanser türlerinin gelişimini tetikleyebileceğini ortaya koyuyor.
SİRKADİYEN RİTME MÜDAHALE: SAATLER BOYUNCA SÜREN PARLAKLIK TEHLİKESİ
Uzmanlara göre insan vücudunun biyolojik saati olan sirkadiyen ritim, başta hormon salınımı ve uyku döngüsü olmak üzere birçok yaşamsal işlevi düzenliyor. Ancak özellikle gece saatlerinde maruz kalınan yapay ışık, bu ritmi ciddi biçimde bozuyor. Bu durumun en tehlikeli unsurlarından biri ise ekranlardan yayılan mavi ışık.
Mavi ışık, özellikle akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve televizyon ekranlarından yayılıyor.
Bu ışık, karanlıkta salgılanan melatonin hormonunun üretimini baskılıyor.
Melatonin sadece uykuya geçişi kolaylaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda tümör oluşumunu baskılayan ve bağışıklık sistemini güçlendiren bir işlev üstleniyor.
MELATONİN KANSERLE NASIL SAVAŞIYOR?
Yapılan bilimsel çalışmalar, melatoninin bağışıklık sistemi üzerinde doğrudan etkili olduğunu ve vücutta tümörlerin büyümesini yavaşlatabildiğini gösteriyor. Ancak yapay ışığa maruz kalmak bu önemli hormonun salgılanmasını engelliyor ve vücudun doğal savunmasını zayıflatıyor.
2005 tarihli bir araştırma, sanayileşmiş ülkelerdeki meme kanseri oranlarının, daha az gelişmiş ülkelere göre 5 kat daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
Bu farkın, giderek artan gece aydınlatması ile doğrudan bağlantılı olduğu vurgulanıyor.
Daha yakın tarihte yapılan bir başka araştırma ise, gece ışığına maruz kalmanın tiroid kanseri riskini artırabileceğini gösterdi.
KİMLER DAHA FAZLA RİSK ALTINDA?
Gece vardiyasında çalışanlar, sürekli olarak yapay ışığa maruz kaldıkları için yüksek risk grubunda yer alıyor.
Ancak yalnızca bu grup değil; gece geç saatlere kadar ekran başında kalan herkes benzer bir tehlike ile karşı karşıya.
Uzmanlara göre, sağlıksız beslenme ve fiziksel hareketsizlik kadar, uyku hijyeni eksikliği de kanser riskini artıran önemli bir etken.
UZMANLARDAN SAĞLIKLI UYKU İÇİN ÖNERİLER
Sağlıklı bir uyku düzeni oluşturmak, yalnızca ertesi güne dinç uyanmak için değil, uzun vadede kanser ve kronik hastalık riskini azaltmak için de kritik önemde. İşte uzmanlardan gelen öneriler:
Yatmadan en az iki saat önce ekran kullanımını sınırlandırın.
Gün batımından sonra evdeki ışıkları loş hale getirin.
Her gün aynı saatte yatıp kalkmaya özen gösterin.
Cihazlarınızda gece modunu aktif hale getirin veya mavi ışık filtreli gözlükler kullanın.
Uykuya uygun, karanlık ve sessiz bir ortam oluşturun.
