Radyoaktif kabus sona erdi mi? İşte İzmir'in çernobilinde son durum!
İzmir'in kalbindeki radyoaktif kabus sona mı erdi? 400 dereceye ulaşan kimyasal atıklar nasıl etkisiz hale getirildi? Gaziemir'deki eski kurşun fabrikası sahasında yapılan temizlik yeterli mi? Şirket yetkilileri, yaptıkları açıklamada hangi bilgileri paylaştı? İşte detaylar:
İzmir’in Gaziemir ilçesinde yıllardır çevre ve halk sağlığı açısından endişe kaynağı olan eski kurşun fabrikası sahasında yürütülen temizlik ve iyileştirme çalışmalarında sona yaklaşıldı. Kamuoyunda “İzmir’in Çernobil’i” olarak bilinen, geçmişte kurşun geri dönüşüm faaliyetlerinin yapıldığı ve hem kimyasal hem de radyolojik kirlilik taşıyan Aslan Avcı Dökümhanesi arazisi, yapılan kapsamlı çalışmalar sonucunda güvenli hale getirildi.
Ekovar Çevre Grup A.Ş. tarafından yürütülen temizlik faaliyetlerinde, özellikle kimyasal reaksiyon sonucu duman çıkaran ve 400 dereceye kadar sıcaklık oluşturan atıkların bulunduğu 20 metrekarelik kritik bölge tamamen temizlendi. Şirket yetkilileri, yapılan son ölçümlerde sahada artık ölçülebilir düzeyde radyoaktif madde kalmadığını, radyasyon seviyesinin Gaziemir ve Karabağlar ortalamasına eşitlendiğini açıkladı.
DENETİM ALTINA ALINDI
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’nun (TAEK) yıllar önce yaptığı ölçümlerde radyasyon tespit edilen fabrika arazisi, uzun süredir kamuoyunda tartışma yaratıyordu. 2022 yılında Ekovar ile fabrika sahibi Aslan Avcı A.Ş. arasında yapılan protokol kapsamında başlayan temizlik çalışmalarına, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Nükleer Düzenleme Kurumu (NDK) ve Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) denetim ve gözetim sağlıyor.
RADYOAKTİF ATIKLAR RAYK’A SEVK EDİLDİ
Temizlik sürecinde çıkarılan radyoaktif maddeler, TENMAK yönetmeliklerine uygun şekilde özel ambalajlarla paketlenerek İstanbul Küçükçekmece’de bulunan Radyoaktif Atık Yönetimi Koordinatörlüğü’ne (RAYK) gönderildi. Diğer tehlikeli atıklar ise Mobil Tehlikeli Atık Takip Sistemi (MoTAT) aracılığıyla lisanslı firmalara teslim edilerek bertaraf edildi.
SAHA 24 SAAT İZLENİYOR
Sahadaki tüm radyasyon seviyesi RADİSA (Radyasyon İzleme ve Uyarı Sistemi Ağı) üzerinden 7/24 izleniyor. Ölçüm verileri, Avrupa çapında radyolojik bilgi paylaşımını sağlayan EURDEP platformu aracılığıyla şeffaf bir şekilde kamuoyuna açık olarak duyuruluyor.
“TOPLUMSAL SORUMLULUKLA HAREKET EDİYORUZ”
Ekovar yetkilileri tarafından yapılan açıklamada, yalnızca eğitilmiş personelin sahada görev aldığı, radyasyon dozlarının dozimetrelerle sürekli izlendiği ve şu ana kadar hiçbir sağlık veya çevre sorununa rastlanmadığı belirtildi. Yetkililer, projeyi bilimsel temeller ve uluslararası standartlara uygun olarak yürüttüklerini vurgulayarak, "Bu alanda toplumsal sorumlulukla hareket ediyor, geleceğe güvenli bir çevre bırakmayı hedefliyoruz" dedi.
“RADYOAKTİF MADDE TESPİT EDİLMEDİ”
Kamuoyunda sıkça gündeme gelen “dumanlar ve kansere yol açtığı” yönündeki iddialarla ilgili yapılan açıklamada ise, “Radyasyonun dumanı olmaz. Sahadaki duman kimyasal reaksiyonlardan kaynaklanmaktadır. Şu ana kadar kansere yol açtığına dair hiçbir bilimsel veri ya da sağlık bildirimi bulunmamaktadır” denildi.
BETONLAMA VE SONDAJ AŞAMALARI
Yetkililer, temizliğin ardından son aşamaya geçileceğini belirtti. Kalan az sayıdaki elleçleme işlemi ve sevkiyatın ardından saha tamamen betonla kaplanacak. Ayrıca farklı derinliklerde sondaj çalışmaları yapılarak olası gizli kirlilik kaynakları analiz edilecek. Bu analizler sonucunda ilave bir sorun beklenmediği kaydedildi.
