Uykusuzluğa çözüm mü arıyorsunuz? Önce bunları bilin
Uykusuzlukla mücadelede bitki çayı ve melatonin yeterli olmayabilir. Uzmanlar, bilinçsiz kullanılan ürünlerin ciddi risklere yol açabileceğini söylüyor.
Uykusuzluk sorunu yaşayan milyonlarca kişi, çözümü bitki çaylarında, takviyelerde ya da reçetesiz ilaçlarda arıyor. Ancak uzmanlara göre bu ürünlerin hepsi sanıldığı kadar masum değil. Özellikle 50 yaş üzerindeki bireylerde bu ürünlerin bilinçsizce kullanımı ciddi sağlık problemlerine yol açabiliyor.
HER UYKUSUZLUK TİPİ FARKLIDIR
Harvard Sleep Center’ın verilerine göre, piyasadaki uyku destek ürünlerinin etkisi uykusuzluk türüne göre değişiyor. Kimi gece uyuyamıyor, kimi sabah erken uyanıyor, kimi ise uykudan dinlenmeden kalkıyor. Bu yüzden her bireyin uykusuzluk nedeni farklı ve çözümü de kişiye özel olmalı. Uykusuzluk bir hastalık değil, başka bir sorunun belirtisi olabilir.
MELATONİN HERKESE UYGUN DEĞİL
Melatonin, vücudun doğal uyku hormonudur. Jet lag yaşayanlar, vardiyalı çalışanlar ve yaşla birlikte melatonin seviyesi düşen kişiler için işe yarayabilir. Ancak kronik uykusuzlukta tek başına yeterli olmaz. Uzmanlar, düşük dozda (0.5–5 mg) ve uyumadan bir saat önce alınmasını öneriyor. Fazlası huzursuzluk yaratabilir.
STRESE BAĞLI UYKUSUZLUKTA TERAPİ ÖNERİLİYOR
Eğer uykusuzluk stres, kaygı ya da depresyondan kaynaklanıyorsa, çay veya ilaçlar kalıcı çözüm sunmaz. Bu durumda Bilişsel Davranışçı Terapi (CBT-I), hatalı düşünce kalıplarını değiştirerek daha kalıcı ve etkili sonuçlar sağlar.
REÇETESİZ ÜRÜNLER HER ZAMAN GÜVENLİ DEĞİL
Eczaneden alınan uyku desteklerinin çoğu antihistaminik içeriklidir ve şu yan etkilere yol açabilir:
Sabah sersemliği
Uyku kalitesinde düşüş
Ağız kuruluğu, kabızlık
Tansiyon düşüklüğü
60 yaş üstü bireylerde bu ürünlerin uzun süreli kullanımı önerilmiyor.
REÇETELİ İLAÇLAR RİSKLİ OLABİLİR
Benzodiazepinler (lorazepam, alprazolam) uyumayı kolaylaştırsa da bağımlılık yapabilir. Z-drugs (zolpidem, eszopiklon) daha az riskli olsa da sabah sersemliği yaratabilir. Bu tür ilaçlar mutlaka doktor kontrolünde ve kısa süreli kullanılmalı.
BİTKİSEL DESTEKLER GERÇEKTEN İŞE YARIYOR MU?
Passiflora: Hafif stres kaynaklı uykusuzlukta etkili olabilir.
Valerian: Uykuya geçiş süresini kısaltabilir, düzenli kullanılmalı.
Melisa: Hafif yatıştırıcı etkiye sahip.
Ancak bu doğal ürünler de mide bulantısı, baş dönmesi ve ilaç etkileşimlerine yol açabilir. "Bitkisel" ibaresi güvenli anlamına gelmiyor.
KİŞİYE ÖZEL ÇÖZÜM ŞART
Uykusuzlukla mücadelede en doğru adım, önce altta yatan nedeni belirlemek. Herkesin vücudu ve sorunu farklı olduğu için, çözümün de kişiye özel olması gerekiyor. Uyumadan önce alınan her destek ürünü fayda değil, bazen zarar da verebilir.
