Fast food, tuzun yanı sıra yüksek miktarda yağ ve şeker içerdiği için enerji açısından zengin, protein, lif, vitaminler ve mineraller gibi diğer önemli besin maddelerinden fakir olan yiyecekler için kullanılan genel bir terimdir. Bununla birlikte, fast food, tadı, düşük fiyatı ve rahatlığı (herhangi bir pişirme veya hazırlık gerektirmemesi) nedeniyle çoğu çocuk için oldukça sık tercih edilen bir seçenektir. Çocuklar genellikle bu tür yiyeceklerin sağlıklarını nasıl olumsuz etkilediğini anlamadıkları için ve tadını sevdikleri için dışarıda sık sık fast food yiyecekleri tercih ederler. Ancak son dönemde çocuklar üzerinde yapılan araştırmalarda, fast food tüketiminin çocukların genel sağlığına olumsuz etkileri olduğu kanıtlanmıştır.
Fast food tüketimi okul başarını düşürüyor!
Yakın tarihte yapılan çalışmalarda, öğrencilerin fast food tüketiminin okul başarısının düşmesi ile bağlantılı olabileceği gösterilmiştir. 5. sınıfta her gün fast food tüketen öğrenciler, hiç fast food tüketmediğini bildiren öğrencilerle karşılaştırıldığında, üç yıl sonra 8. sınıfta okuma, matematik ve fen başarılarının önemli ölçüde daha düşük olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, ara sıra fast food yiyen öğrenciler ile fast food tüketmediğini bildiren öğrenciler arasındaki fark daha az olsa da hiç fast food tüketmeyen öğrencilerin daha başarılı olduğu görülmüştür.
Çocuklarda düzenli olarak abur cubur alımı, okul başarısını düşürmenin yanı sıra obezite gibi uzun vadeli sağlık sorunlarına, buna eşlik eden duygusal ve benlik saygısı sorunlarına ve ileri yaşlarda kronik hastalıklara yol açar. A ve C gibi vitaminler ile magnezyum ve kalsiyum gibi minerallerin eksikliğinin yanı sıra daha fazla şeker alımı nedeniyle diş çürüklerinin gelişimine neden olur. Birçok fast food ürününde tehlikeli gıda boyası maddelerinin ve/veya sağlıksız trans yağların bulunması ve gıda hazırlama güvenliği ile ilgili sorunlar, genellikle sorunu daha da karmaşık hale getirir.
Peki fast food yerine sağlıklı alternatifler nelerdir?
- “Fast food” dediğimizde aklınıza ilk gelen alışveriş merkezlerindeki sağlıksız hamburger ve patates kızartması olsa da bunların yanı sıra pizza, milkshake, asitli içecekler, paketli ürünler ve benzeri yiyecekler de fast food olarak değerlendirilmelidir. Dışarıda çocuklarınız ile birlikte fast food yerine ızgara tarzı et/köfte/tavuk yanına ayran menülerini tercih etmek çok daha sağlıklı olacaktır.
- Çocuğunuzun fast food ve paketli ürünleri ilk olarak tercih etmesini engellemek için sağlıklı atıştırmalıkları elinizin altında bulundurun. Elma, üzüm, havuç gibi meyveler, küçük granola barlar veya karışık kuruyemişler çocuğunuz öğünler arasında acıktığında el altında bulundurmak için uygun yiyeceklerdir.
- Fast food ve tatlıları direk yasaklamayın. Çocuğunuza bir daha hamburger, pizza, asitli içecekler ve pasta yiyemeyeceğini veya içemeyeceğini söylemek, onlarda sağlıksız yiyeceklere karşı istek uyandırabilir. Bu tür yiyecekleri rutine oturtmak yerine nadir tercih edilen yiyecekler olarak anlatılmalıdır.
- Çocuğunuza fast food siparişi verdiğinizde, ondan yemeğin yanına sağlıklı bir tercih yapmasını isteyin. Dışarıda yemek yerken menüde bulunan sağlıklı fikirlere göz atın. Örneğin, birçok zincir restoranda soda, asitli içecek yerine ayran, patates kızartması yerine meyve veya salata, paneli tavuk yerine ızgara tavuk sipariş edilebilir.
- Tarifleri sağlıklı hale getirin. Birçok tarif, doğal şeker eklendiğinde aynı derecede lezzetlidir. Yaptığınız tatlıyı şekerle yapmak yerine elma suyu konsantresi veya hurma özü ile yapmanız tat açısında bir fark yaratmayacaktır.
- Çocuğunuza örnek olun. Ebeveynler genellikle evde yemek hazırlamak bunaltıcı geldiğinde fast food ve paket servis menülere başvurur. Önünüzdeki hafta için birkaç öğün yemek planlamak için hafta sonunuzun bir veya iki saatini ayırın ve gerekli malzemeleri elinizin altında bulundurmak için bir market gezisi yapın. Evde sağlıklı yiyecekleri hazır bulundurarak daha sağlıklı yemeklere çocuğunuzu teşvik edin.
