10 Ekim 2015'te 103 kişinin hayatını kaybettiği Ankara Tren Garı saldırısıyla ilgili dava yıllar sonra Temmuz 2024'te sonuçlanmıştı. Ancak 16 sanık hâlâ yakalanamadı.
Saldırı nasıl gerçekleşti?
10 Ekim 2015’te Ankara Garı önünde düzenlenen “Emek, Demokrasi ve Barış Mitingi”ne katılmak üzere toplanan kalabalığa IŞİD tarafından bombalı saldırı düzenlendi. Saldırıda 103 kişi hayatını kaybederken, yüzlerce kişi yaralandı. Türkiye tarihinin en çok sivil kaybının yaşandığı terör saldırısı olarak kayıtlara geçti. Katliamın ardından üç gün ulusal yas ilan edildi.
Hangi sanıklar hangi suçlardan yargılandı?
Soruşturma yaklaşık 8 ay sonra tamamlandı ve 36 kişi hakkında dava açıldı. İddianamede IŞİD’in Türkiye sorumluları İlhami Balı, Deniz Büyükçelebi, Edremit Türe, Yakub Şahin, Hakan Şahin, İbrahim Halil Alçay, Resul Demir, Hacı Ali Durmaz, Hüseyin Tunç, Abdülmubtalip Demir, Talha Güneş, Mehmet Kadir Cebael, Metin Akaltın, Savaş Yıldız, Burak Ormanoğlu, Suphi Alpfidan, Hasan Hüseyin Uğur, Bayram Yıldız, Kenan Kutval, Ahmet Güneş, Abdulhamit Boz, Cebrail Kaya, Ömer Deniz Dündar, Muhammet Zana Alkan, Walentina Slobodjanjuk, Mustafa Delibaşlar, Mehmedin Baraç, Nihat Ürkmez, Nusret Yılmaz, Kasım Dere, Yakup Selağzı, Erman Ekici, Yakup Karaoğlu, Yakup Yıldırım, Esin Altıntuğ ve Hatice Akaltın yer aldı.
14 sanığın “anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme”, “kasten öldürme” ve “kasten öldürmeye teşebbüs”; 22 sanığın ise “silahlı terör örgütüne üye olma” suçlarından cezalandırılması istendi. 16 sanık saldırıdan bu yana yakalanamadı. Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi, iddianamenin kabul edilmesinin ardından yargılamaya 7 Kasım 2016’da başladı.
Saldırı önlenebilir miydi?
Yargılama sırasında saldırının birçok istihbari bilgiye rağmen gerçekleştiği ortaya çıktı. Mağdurların avukatları, Suruç saldırısının ardından kalabalık organizasyonlara yönelik IŞİD eylemlerinin beklendiğini, bu bilgilerin Eylül 2015’te güvenlik güçlerine bildirildiğini belirtti. Gaziantep merkezli bir IŞİD hücresinin Türkiye içinde eylem arayışında olduğu, “Ebu Ali” kod adlı Yunus Durmaz tarafından yönetildiği ve Suruç saldırısıyla bağlantılı olduğu ifade edildi. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün 21 kişilik canlı bomba listesi yıllar sonra ortaya çıktı.
Listede ismi yer alan Yunus Emre Alagöz, 10 Ekim saldırısında canlı bomba oldu. Canlı bombaların Ankara’ya taşınmasına eskortluk eden Yakub Şahin’in, bomba yapımında kullanılan malzemeleri Nizip’ten satın almaya çalıştığı esnaf tarafından ihbar edildi. Nizip Emniyeti, katliamdan 8 gün önce bunu Gaziantep Emniyeti’ne bildirdi. İçişleri Bakanlığı mülkiye müfettişleri raporunda saldırının “önlenebilir” olduğu vurgulandı.
Mahkeme kararları ve yargılama süreci nasıl ilerledi?
Mahkeme 3 Ağustos 2018’de hükmü açıkladı. Sanıklardan Abdülmubtalip Demir, Talha Güneş, Metin Akaltın, Yakub Şahin, Hakan Şahin, İbrahim Halil Alçay, Resul Demir, Hacı Ali Durmaz ve Hüseyin Tunç, “devletin birliğini bozma” ve “100 kişiyi kasten öldürme” suçlarından 101’er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Diğer sanıklar çeşitli sürelerde hapis cezaları aldı. Erman Ekici “insanlığa karşı suç”tan beraat etti.
Firari 16 sanığın dosyası ayrı tutuldu. Bazı sanıkların Suriye ve Irak’ta bulunduğu resmi kayıtlarda yer aldı. Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde firari sanıklar yönünden süren davada, bazı sanıkların bulundukları ülkeler avukatlar tarafından açıklandı. Sanıkların iadesi için Adalet Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı girişimleri yapıldı ancak talepler reddedildi.
Yargıtayın bozma kararının ardından yeniden görülen davada 1 Temmuz 2024’te hüküm açıklandı. Tutuklu sanıklar “kasten öldürme” suçundan 101’er kez ağırlaştırılmış müebbet, öldürmeye teşebbüsten ise 379’ar kez 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Erman Ekici ayrıca “anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs”ten bir kez ağırlaştırılmış müebbet, “izinsiz patlayıcı madde bulundurma”dan 10 yıl ve “ruhsatsız silah bulundurma”dan 3 yıl hapis aldı.
Kamu görevlileri saldırıda sorumlu muydu?
10 yıl boyunca süren davalarda tek bir kamu görevlisi yargılanmadı. Ankara 12. İdare Mahkemesi idarenin hizmet kusuru bulunduğunu belirledi. Ancak Ankara Bölge İdare Mahkemesi 10. Dairesi bu kararları kaldırdı. Anayasa Mahkemesi ise bireysel başvurularda ihlal kararı vermedi.
10 Ekim Barış Derneği, “Katliamdan Bu Yana: Adalet Arayışında 10 Yıl” başlıklı raporda, devletin katliam mağdurlarını mağdur olarak kabul etmediğini, anma etkinliklerine yönelik müdahalelerin sürdüğünü ve adalet mücadelesinin 10 yıl boyunca devam ettiğini belirtti.
Adalet mücadelesi sürüyor
10 Ekim 2015, Türkiye tarihinin en büyük sivil katliamlarından biri olarak kayıtlara geçti. Ankara Garı önünde düzenlenen miting sırasında gerçekleştirilen saldırıda 103 kişi öldü ve yüzlerce kişi yaralandı. Adalet arayışı, katliamdan 10 yıl sonra da devam ediyor.
