Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Burcu Çevreli, dünya genelinde evsiz hayvanların insan nüfusunun yüzde 10’una karşılık geldiğini belirterek Türkiye’de durumun daha da ciddi olduğunu söyledi.
“Sahipsiz sokak hayvanı popülasyonunu kontrol altında tutmak için kısırlaştırma şarttır” diyen Dr. Çevreli, Türkiye’de yaklaşık 6,5 milyon sahipsiz köpeğin bulunduğunu ifade etti.
SOKAK HAYVANLARI HAYAT MÜCADELESİ VERİYOR
Dr. Çevreli, sokaklardaki milyonlarca canın her gün ciddi tehlikelerle karşı karşıya kaldığını belirtti: “Sokak hayvanları sağlık sorunları ve açlıkla mücadele ederken, aynı zamanda trafik kazaları, kötü muamele ve bazı insanlar tarafından zarar görebilme riskiyle de karşı karşıya kalır.”
EGZOTİK EVCİL HAYVANLAR DOĞADAN KOPARILIYOR
Sahipsiz ve evcil hayvanları tanımlayan Dr. Çevreli, egzotik evcil hayvanların da doğal yaşamlarından koparılarak hayatta kalma mücadelesi verdiğine dikkat çekti: “Kaplanlar, aslanlar, jaguarlar, örümcek maymunları, şempanzeler, kaplumbağalar, papağanlar ve yılanlar doğal yaşamından koparılarak hayatta kalma mücadelesi vermektedir.”
KONTROLSÜZ ÜREME VE TERK EDİLME POPÜLASYONU ARTIRIYOR
Türkiye’de sokak hayvanı popülasyonunun uzun süredir ciddi bir sorun olarak kabul edilmediğini belirten Dr. Çevreli, temel nedenleri şöyle sıraladı: kontrolsüz üreme, terk edilme ve sahipsiz hayvanlara yeterli bakım sağlanmaması.
“Kontrolsüz üreme, sahipsiz hayvan sayısının hızla artmasına neden olur. İnsanlar tarafından terk edilen evcil hayvanların sokaklarda yaşama mücadelesi, sayının artmasında etkili olur. Ayrıca, hevesle alınan ve sonra sokağa bırakılan evcil hayvanlar da bu artışta önemli rol oynar.”
SAHİPLENDİRME VE TİCARİ SATIN ALMA
Sokak hayvanlarının sahiplenilmesi konusunda Dr. Çevreli, üç yöntemi işaret etti: insanların sokaktan gördüğü hayvanları sahiplenmesi, belediyeler ve özel kuruluşlar aracılığıyla ücretsiz sahiplendirme ve hayvanların satın alınması.
“Satın alma sahiplen özellikle nadir bulunan türler için ticari kar amacına dönebiliyor. Barınaklarda bir umut bekleyen patili dostlara el uzatılması daha doğru bir yaklaşım. Onlar ticari mal değil, hayat arkadaşıdır. Hediye değil, bir dosttur. Oyuncak değil, birer canlıdır.”
KISIRLAŞTIRMA VE REHABİLİTASYON ÖNEMLİ
Dr. Çevreli, kısırlaştırma ve rehabilitasyonun sahipsiz hayvan popülasyonunun kontrolünde dünya genelinde uygulanan temel stratejiler olduğunu vurguladı: “Kısırlaştırma işlemi, hayvanların doğurganlık yeteneklerini ortadan kaldırarak popülasyonun artış hızını azaltır. Rehabilitasyon ise hastalıkların tedavisi, yaraların iyileştirilmesi ve hayvanların insanlarla güvenli etkileşimi için önemlidir.”
Türkiye’de yakala-kısırlaştır-bırak yöntemi uygulansa da, “hayvanların doğaya bırakıldıktan sonraki sürecinin takip edilmesi ve sağlıklı bir şekilde yönetilmesi önemlidir” dedi.
KALICI ÇÖZÜM İÇİN DENETİM ŞART
Barınak sayısının yetersizliği, kısırlaştırma ve personel eksikliği gibi sorunlara da dikkat çeken Dr. Çevreli, çözümün hayvan üretiminin denetlenmesinden geçtiğini söyledi: “Hayvan popülasyonu bu şekilde kontrol altına alınabilir. Sokak hayvanlarının barınma, beslenme, sağlık, fiziksel ve psikolojik şiddet sorunları çözülmelidir. Sahipsiz hayvanlar da kayıt altına alınmalıdır.”
HAYVANLAR ACIYI HİSSEDEBİLEN CANLILAR
Dr. Çevreli son olarak, hayvanların acıyı hissedebilen canlılar olduğunu vurguladı: “Muhakeme yetenekleri insanlarla aynı seviyede olmasa da, korunmaya ve gözetilmeye muhtaç oldukları unutulmamalıdır.”
