Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergi kaçakçılığıyla mücadelede yeni ve daha sert bir uygulamayı hayata geçiriyor. 1 Ekim’den itibaren sahte belge kullanan mükelleflere yönelik yaklaşım değişiyor; artık “bilmeden kullandım” savunması vergisel değerlendirmede kabul edilmeyecek ve belgeler bilerek kullanılmış sayılacak.
UYGULAMANIN DETAYLARI
Yeni uygulama ile sahte belge tespit edilen mükelleflere üç kat vergi ziyaı cezası uygulanacak. Ayrıca sahte belge kullananlar hakkında vergi kaçakçılığı kapsamında suç duyurusunda bulunulacak; bu çerçevede 3 ila 8 yıl arasında hapis cezası gündeme gelecek.
ÜÇ KAT CEZA VE HAPİS ÖNGÖRÜLÜYOR
Mevcut uygulamada şirketler sahte belgenin kendileri tarafından “bilinmeden kullanıldığını” iddia ederek yaptırımdan kaçınabiliyordu. Yeni düzenlemede bu savunma geçersiz sayılarak çoğu vakada vergi kaçakçılığı kapsamında işlem tesis edilecek ve ağır cezai yaptırımlar devreye girecek.
TEMİNAT, İHTİYATİ HACİZ VE TEDBİRLER
Kamu alacağını güvence altına almak amacıyla sahte belge kullandığı belirlenen mükelleflerden teminat istenebilecek. Riskli bulunanlar için ihtiyati haciz gibi tedbirler uygulanacak. Teminat gösteremeyen mükellefler doğrudan mali yaptırımlarla karşılaşma riski taşıyacak.
RİSK ANALİZİ VE YAPAY ZEKÂ DESTEĞİ
Vergi Denetim Kurulu’nun Risk Analiz Merkezi’nde kullanılan Kuruluş Gözetimli Analiz (KURGAN) sistemi ile mal/hizmet alım-satım işlemlerinin gerçekliği risk skorlamasına göre analiz edilecek. Yapay zekâ ve makine öğrenmesi algoritmaları, şüpheli zincirleri ve sahte belge düzenleyenleri hızla tespit etmede kullanılacak; böylece aylar süren inceleme süreçleri kısalacak.
DENETİM, YOKLAMA VE DOĞRULAMA ADIMLARI
Denetim ekipleri, riskli görülen mükelleflerin depolarını, kayıtlarını ve para hareketlerini inceleyecek. Belgelerin gerçekliğini ispatlayamayan mükelleflere, kaydi ve fiili envanter sayımları, yoklamalar ve para hareketleri üzerinden doğrudan işlem tesis edilebilecek.
MÜKELLEFE DÜZELTME İMKÂNI VERİLECEK
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, geçmişte sahte belge kullandığından şüphelenilen durumları yazıyla mükellefe bildirecek; bu bildirim mükellefe kayıtlarını düzeltme imkânı tanıyacak. Böylece iyi niyetli ve düzeltme ihtiyacı olan işletmelere sınırlı süreyle toparlanma fırsatı sağlanacak.
DÜZENLEYENLER VE PARA AKLAMA BOYUTU
Sahte belge düzenleyenler ayrı bir odak olacak; suçu organize şekilde yürütenler tespit edilip daha geniş soruşturmalara tabi tutulacak. Bu çalışmalar, sahte belge kaynaklı kazançların para aklama boyutuyla ele alınmasını da kapsayacak.
