Afyonkarahisar’daki Eber Gölü’nde yaşanan su kaybı yalnızca çevresel değil, aynı zamanda yer bilimleri açısından da ciddi sonuçlar doğuruyor. Yapılan bilimsel araştırmalar, göldeki su çekilmesine bağlı olarak Bolvadin ilçesinde yaklaşık 1 metreye varan çöküntüler yaşandığını ortaya koydu.
Afyon Kocatepe Üniversitesi öğretim üyelerinden Dr. Süleyman Gücek, sosyal medya üzerinden yaptığı yazılı açıklamada, yaşanan sürecin yalnızca bir ekolojik kriz değil, aynı zamanda bir jeoteknik risk olduğunu vurguladı.
Gücek, "Son dönemde kamuoyunda sıkça gündeme gelen Eber Gölü, yalnızca ekolojik değil, aynı zamanda geoteknik açıdan da önemli bir konudur. Bolvadin şehir merkezinin güneydoğusunda yer alan Eber Gölü çevresi, hem doğal yapısı hem de zemin davranışı bakımından Bolvadin ilçesi için kritik öneme sahiptir" ifadelerini kullandı.
2002 yılında meydana gelen Sultandağı ve Çay depremleri sonrası bölgede gözlemlenen yüzey deformasyonlarının zamanla arttığını belirten Gücek, bu durumun temel nedenlerinden birinin yeraltı suyundaki ciddi azalma olduğunu söyledi. Gücek açıklamasında, "03 Şubat 2002 tarihinde Afyonkarahisar'da meydana gelen Sultandağı ve Çay depremleri (Mw: 6.0 ve 6.3) sonrasında, Bolvadin Fayı üzerinde gözlemlenen yüzey deformasyonlarının artarak devam ettiği akademik çalışmalarda tespit edilmiştir. Bu deformasyonların temel sebeplerinden biri, bölgedeki yeraltı su seviyesindeki ciddi azalmadır" dedi.
Son 25-30 yıllık dönemde yaşanan küresel iklim değişikliği ve aşırı yeraltı suyu kullanımı, Bolvadin çevresindeki su seviyesinin ciddi şekilde düşmesine yol açtı. Bu gelişme, killi alüvyal zeminlerde büzülmeye neden olurken, bölgede düşey deformasyonlar ve yüzey kırıkları oluştu. Gücek, "Bu durum, özellikle havzada yaygın olarak bulunan killi alüvyal çökeller üzerinde önemli geoteknik etkiler doğurmuştur. Su seviyesinin düşmesine bağlı olarak bu zeminlerde rötre (büzülme) kaynaklı çizgisel yüzey kırıkları ve düşey deformasyonlar meydana gelmiş, bu deformasyonların zamanla şiddetlendiği gözlemlenmiştir" dedi.
Yapılan arazi çalışmaları ve sondaj verilerine dayanarak oluşturulan modellemeler, Eber Gölü yönünde ilerleyen güneydoğu bloklarda bazı alanlarda çökme miktarının 1 metrenin üzerine çıktığını ortaya koydu. Gücek açıklamasında, "Eber Gölü'ne doğru uzanan güneydoğu bloklarındaki çökme miktarlarının bazı bölgelerde 1 metreyi aştığı tespit edilmiştir. Tarafımca geçen yıl haziran ayında yapılan arazi gözlemleri ve sondaj verileri doğrultusunda oluşturulan geoteknik modellemeler, yeraltı su seviyesindeki azalışın bölgedeki zemin deformasyonlarını tetiklemeye devam ettiğini göstermektedir" ifadelerine yer verdi.
Uzmanlar, yaşanan deformasyonların sadece doğayı değil, bölgedeki yerleşim alanlarını da tehdit ettiğine dikkat çekiyor.
