Her yıl büyük umutlarla alınan yeni yıl kararları, ne yazık ki kısa ömürlü oluyor. Yapılan kapsamlı araştırmalar, büyük bir motivasyonla başlanan bu hedeflerin çoğunun, Şubat ayının ortalarına gelmeden sessiz sedasız rafa kaldırıldığını gösteriyor. Psikologlara göre bu durum, bireyin motivasyonunu ve özgüvenini düşüren yaygın bir psikolojik sendromun parçası olarak nitelendiriliyor. Başarısızlık oranının yüzde 90'ı aşması, konunun küresel bir problem olduğunu kanıtlıyor.
%90'dan fazlası başarısız oluyor
Yeni yıl kararları almak küresel bir trend olsa da, kararlılığı sürdürebilmek oldukça zor. Eldeki veriler, kararlılığın ne kadar hızla düştüğünü ortaya koyuyor:
-
Araştırmalara göre, yeni yıl kararlarının yüzde 90'ından fazlası birkaç ay içinde unutuluyor veya uygulanmıyor. Kararlarını kalıcı olarak uygulayabilenlerin oranı ise tahmini olarak yüzde 8 civarında kalmaktadır.
-
Yılın başında yüzde 100 motivasyonla yola çıkanların büyük bir kısmı, Şubat ayı başlarında bu hedeflere devam etme oranını yüzde 64'e kadar düşürüyor. Nisan ayına gelindiğinde ise bu oran yüzde 50'lere inmektedir.
Bu rakamlar, fitness merkezleri ve online eğitim platformlarında yılın ilk çeyreğinde yaşanan kayıt artışı ve hızla devamlılık düşüşü döngüsünü somut bir şekilde kanıtlamaktadır.
Yeni yılın en çok alınan ve terk edilen 3 kararı
Türkiye'de ve dünyada her yıl listenin başında yer alan, ancak en çok başarısız olunan üç ana hedef kategorisi şunlardır:
1. Daha sağlıklı yaşam (Diyet ve spor)
Hemen hemen her yılın en popüler kararıdır. Ocak ayında spor salonu üyelikleri tavan yapar. Abonelik sistemlerinin verileri, Ocak ayında yüzde 30'a varan üye artışına karşın, Mart ayına gelindiğinde düzenli katılımın yüzde 50'nin altına indiğini göstermektedir.
2. Finansal hedefler ve birikim
Artan hayat pahalılığı nedeniyle borçları bitirmek ve birikim yapmak, bu yıl listenin üst sıralarına yerleşti. Ancak aylık bütçenin gerçekçi olmayan kısıtlamalarla belirlenmesi, sürdürülebilirliği zorlaştırmaktadır.
3. Kişisel gelişim ve yeni yetenek kazanmak
Yabancı dil öğrenmek, online kurs almak ya da okumaya zaman ayırmak gibi hedefler bu kategoridedir. Bu tür uzun soluklu hedefler, genellikle günlük rutine adapte edilemediği için hızla terk edilir.
Neden kararlar hep şubat ayında bitiyor?
Davranış Bilimleri Enstitüsü uzmanları ve klinik psikologlar, yüksek başarısızlık oranını tetikleyen temel psikolojik mekanizmaları açıklıyor:
Yanlış umut sendromu
Psikologlara göre, yeni yıl bir "büyük dönüm noktası" olarak algılanır ve bu durum kişiyi aşırı motive eder. Ancak bu iyimserlik, gerçekçi olmayan, yüksek hedefler koyulmasına neden olur. Kişi, kısa sürede büyük değişim beklerken, değişim yavaş gerçekleştiğinde hayal kırıklığına uğrar.
Sosyal medya baskısı
#YeniYılKararları etiketli yoğun sosyal medya paylaşımları, birey üzerinde hızlı başarı baskısı yaratır. Uzmanlar, bu baskının, hedeflere ulaşılmadığı anda hayal kırıklığı ve strese yol açarak kişinin kararlardan tamamen vazgeçmesine neden olabileceğini belirtiyor.
Çözüm yolu
Uzmanlar, kararların kalıcı olması için büyük hedefler yerine küçük, sürdürülebilir adımlar atılmasını ve hedefin mevcut yaşam tarzına gerçekçi bir şekilde uyarlanmasını tavsiye etmektedir.
