Oto tamir sektöründe çırak ihtiyacının giderek artması, mesleğin geleceğini de tehlikeye atıyor. Yaz tatilinde "çırak gelir" umuduyla bekleyen sanayi esnafı, bu beklentisini karşılayamayınca sıkıntılarını dile getiriyor. Sektörün diğer birçok alana kıyasla daha yüksek kazanç sunduğunu belirten esnaf, gençlerin bu alana yönlendirilmesi için yetkililerden destek bekliyor.
Türkiye genelinde ara eleman sıkıntısı, oto bakım ve onarım sektöründe giderek derinleşirken, haftalık ortalama 4 bin TL kazanan çıraklar, ustalık döneminde aylık 80 bin ile 100 bin TL arasında gelir elde edebiliyor. Buna rağmen gençlerin mesleğe ilgisi oldukça düşük seyrediyor. İzmir Bornova 1. Sanayi Sitesi esnafı da sektörde nitelikli iş gücüne olan ihtiyacın arttığını vurgularken, çırak bulmanın büyük sorun haline geldiğini ifade ediyor.
İzmir Oto Tamircileri Odası Başkan Vekili Mustafa Sezer, “Bugün sanayide neredeyse her dükkanda çırak arayışı var. Ancak ne yazık ki çırak bulamıyoruz. Özellikle meslek okullarında eğitim gören öğrenciler 11. ve 12. sınıfa geldiklerinde, büyük firmalar kalifiye öğrencileri bünyelerine alıyor. Bu nedenle sanayi sitelerinde çırak ve kalfa açığı her geçen gün artıyor ve ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Yaz dönemlerinde ebeveynler çocuklarına iş bulmak için öncelikle çıraklık kapısını çalıyor, fakat gelen gençlerin çoğu işi yapmak istemiyor. Oysa otomotiv sektöründe çırak ve kalfa açığı çok büyük. Bugün iyi bir usta 80 bin ile 100 bin TL arasında maaş alabiliyor. Sanayi sitelerinde çırak ve kalfa yetişmemesi, sektörün geleceğini tehdit ediyor. Şu an ustaların yaş ortalaması 60-70. Bu ustalar yakında mesleği sürdüremez hale gelecek. Her sanayi sitesinde, her iş yerinde çırak ve kalfaya ihtiyaç var. Şu an 5 bin çırak olsa, hepsini sanayi sitelerine yerleştirecek kapasiteye sahibiz” dedi.
UZUN EĞİTİM SÜRECİ VE AİLELERİN TUTUMU
45 yıllık oto tamir ustası Selim Dalay ise mesleğin en büyük sorununu çırak yetişmemesi olarak görüyor. “Devlet çocukları 16 yaşından önce sanayiye göndermiyor, okula devam etmelerini istiyor. Aileler ise bu mesleği hem pis hem de çocuklarının yetişemeyeceği bir alan olarak görüyor. Halbuki geliri yüksek bir meslek. Bugün küçük bir çırak bile haftalık 3-4 bin lira kazanabiliyor, usta olduğunda ise haftalık 10-20 bin liraya kadar çıkan kazançlar var. Ancak gençler maalesef gelmiyor. Sanayi bölgesinde yüzde 90 oranında çırak açığı var. Yaz tatillerinde aileler çocuklarını birkaç günlüğüne getiriyor ama devamı gelmiyor. Eskiden çırak okulları vardı ama artık yok. Meslek liselerinden öğrenci gelmiyor. Herkes çocuğunun mühendis olmasını istiyor ama bu gerçekçi değil” ifadelerini kullandı.
SEKTÖRDE GELECEK ENDİŞESİ
Oto tamir ustası Hakan Dalay da, sanayide iş gücünde büyük düşüş yaşanmasının temel nedeninin ailelerin çocuklarını sanayiye yönlendirmemesi olduğunu söylüyor. “Anneler, işin yağlı, paslı ve zorlu ortamlarına sıcak bakmıyor. Bazı ustaların çıraklara sürekli ‘şuradan bir şey al’ gibi işleri vermesi de gençlerin isteksizliğini artırıyor. Ayrıca çıraklık okullarından yetişen öğrencilerin büyük firmalara yönlendirilmesi, sanayide çırak açığını büyütüyor. Elektrikli araçların sektöre girmesi mesleğin bitip bitmeyeceği konusundaki soru işaretlerini artırsa da, elektrikli araçlarda da mekanik parçalar olduğu sürece mesleğimiz devam edecek. 100 yıl önce böyle araçlar yoktu, biz araçların mekanik sistemlerini öğrendik. İleride elektrikli araçların tamir sistemlerini de öğrenip tamir edeceğiz” dedi.
MESLEĞE İLGİ AZALIYOR
1961 yazında sanayi sektörüne adım atan torna ustası Bülent Kapkaç, en büyük kaybın sanatkar olarak yetişen neslin azalması olduğunu belirtti. “10 yıl öncesine kadar çırak bulabiliyorduk. Şimdi ise çocuklar ‘ellerimiz kirleniyor’ diyerek bu işlere gelmiyor. Yarın biz işten çekildiğimizde bu meslek tamamen bitecek. Çıraklar yetiştirdik, iyi sanatkâr oldular ve kendi dükkanlarını açtılar. Şimdi tek başıma kaldım, işi devretmek zorundayım. Çıraklara sesleniyorum; eliniz kirlenir, ayaklarınız kirlenir ama zamanla işte yükselirsiniz ve para kazanırsınız. Önce işi öğrenin, sonra kendinize dükkan açar, hatta fabrika kurarsınız. Hiçbir iş yapmadan kolay para kazanmayı beklemek yanlış” diye konuştu.
İzmir Bornova 1. Sanayi Sitesi’nde çırak olarak çalışan 17 yaşındaki Arda Algan ise, gençlere oto sanayide çalışmaya davet mesajı veriyor.
