Son yıllarda popülerleşen glutensiz beslenme trendi, yalnızca çölyak hastaları veya gluten hassasiyeti olan bireyler için değil, sağlıklı kişiler tarafından da tercih edilmeye başlandı. Ancak uzmanlar, bu durumun sanıldığı kadar masum olmadığını vurguluyor.
Medicana Sağlık Grubu Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uzm. Dyt. Mısra Aydın, sağlıklı bireylerin glutensiz beslenmeye yönelmesiyle ilgili önemli uyarılarda bulundu. Aydın, “Sağlıklı bireyler için glutensiz diyet, gereksiz kısıtlamalara ve dengesizliğe yol açabilir. Unutmayın; önemli olan gluteni tamamen kesmek değil, beslenme kalitesini genel olarak iyileştirmektir” dedi.
ÇÖLYAK VE GLUTEN DUYARLILIĞI İÇİN ZORUNLULUK
Glutenin buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein grubu olduğunu belirten Aydın, çölyak hastalığına sahip bireyler için glutensiz beslenmenin kaçınılmaz olduğunu ifade etti. “Çölyak hastaları için gluten ciddi bir tehdittir. Bu bireylerde gluten, bağışıklık sistemini tetikleyerek ince bağırsak duvarına zarar verir, besin emilimini bozar ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Çölyak hastalığı kesin tanı konmuş bireyler için ömür boyu glutensiz beslenme zorunludur” sözlerini kaydetti. Ayrıca, gluten duyarlılığı yaşayan kişilerde de şişkinlik, baş ağrısı ve yorgunluk gibi semptomların ortaya çıkabileceğini belirtti.
SAĞLIKLI BİREYLER İÇİN RİSK OLUŞTURUYOR
Glutensiz beslenmenin sağlıklı bireyler için faydadan çok zarar getirebileceğini dile getiren Aydın, tam tahılların lif, B vitaminleri, demir ve çinko açısından önemli kaynaklar olduğuna dikkat çekti. “Yanlış yönlendirilmiş bir diyet, zamanla faydadan çok zarar getirebilir. Gluten içeren tam tahıllar, lif, B vitaminleri, demir ve çinko gibi birçok değerli besin öğesini barındırır. Bu tahılları diyetten çıkarmak, bu besin öğelerinin eksikliğine yol açabilir” dedi.
Glutensiz ürünlerin büyük kısmının işlenmiş ve düşük besin değerine sahip olduğuna değinen Aydın, “Birçok glutensiz ekmek veya bisküvinin içeriğinde pirinç unu, mısır nişastası gibi lifsiz karbonhidratlar yer alır. Bu da kan şekerinin daha hızlı yükselmesine neden olabilir” diye konuştu.
KİLO KAYBININ NEDENİ GLUTEN DEĞİL
Kilo vermek amacıyla glutensiz beslenmeye yönelen kişilerin yanıldığını vurgulayan Aydın, “Glutensiz beslenen bazı bireylerin kilo verdiği gözlemlenebilir. Ancak bu kilo kaybı glutenin değil, çoğunlukla işlenmiş gıdaların ve rafine karbonhidratların azaltılmasının sonucudur” ifadelerini kullandı.
UZUN VADEDE YETERSİZ BESLENMEYE YOL AÇABİLİR
Glutensiz beslenmenin sağlıklı bireylerde potansiyel risklerine de dikkat çeken Aydın, “Glutensiz beslenmenin potansiyel risklerinden biri de beslenme yetersizlikleridir. Özellikle lif, B12 vitamini, folik asit, demir ve çinko eksiklikleri sık görülür” dedi.
Bazı sporcuların performans artırma amacıyla glutensiz diyet uyguladığını belirten Aydın, bilimsel verilerin bu konuda doğrudan bir faydayı desteklemediğini de hatırlattı: “Performanstaki iyileşme, genellikle daha temiz, dengeli ve düzenli bir beslenme düzenine geçilmesinden kaynaklanıyor.”
Son olarak herkesin kendi bedenini dinlemesi gerektiğini vurgulayan Aydın, “Glutensiz beslenme, doğru kişilere ve doğru şekilde uygulandığında son derece faydalı olabilir. Ancak herkesin kendi bedenini dinlemesi ve moda diyetlere kapılmadan önce mutlaka bir beslenme uzmanına danışması gerekir” diyerek sağlıklı bireyleri uyardı.
