Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB), Türk ceza hukukunda sanığa ikinci bir şans tanıyan önemli bir mekanizma olarak uygulanıyor. CMK’nın 231. maddesinde düzenlenen bu kurum, mahkemenin verdiği mahkûmiyet kararını belirli şartların varlığı halinde açıklamayı ertelemesine olanak tanıyor.
HAGB kararı nedir?
HAGB, mahkemenin sanık hakkında mahkûmiyet kararı vermesine rağmen hükmün açıklanmasını belirli koşullar doğrultusunda ertelemesidir. Bu karar sayesinde sanık, denetim süresi boyunca yükümlülüklere uyarsa cezanın hukuki sonuçlarına katlanmak zorunda kalmaz.
HAGB'nin kapsamı
-
CMK 231. maddeye dayanır
-
Mahkûmiyet kararı verilir ancak açıklanmaz
-
Denetim süresi tamamlandığında hüküm ortadan kaldırılabilir
HAGB hangi durumlarda uygulanır?
HAGB her suç için geçerli değildir; uygulanabilmesi için bazı temel şartların bulunması gerekir.
Cezanın niteliği
Sanığa verilen ceza iki yıl veya daha az süreli hapis cezası ya da adli para cezası olmalıdır.
Mahkemenin takdiri
Hakim, sanığın yeniden suç işlemeyeceği yönünde kanaate sahip olmalıdır.
Zararın giderilmesi
Mağdurun veya kamunun uğradığı zarar tamamen giderilmiş olmalıdır.
Sanığın kabulü
Sanık, HAGB kararını açık şekilde kabul etmelidir.
Sabıka durumu
Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan kesinleşmiş mahkûmiyeti bulunmamalıdır.
HAGB şartları melerdir?
1. Cezanın üst sınırı
Mahkûmiyet kararı iki yılı aşmamalıdır.
Ceza adli para cezasına çevrilmişse HAGB uygulanamaz; fakat doğrudan adli para cezası verilmişse mümkündür.
2. Sabıka durumu
Sanığın kasıtlı bir suçtan sabıkası bulunmamalıdır.
Taksirli suçlar genellikle engel teşkil etmez.
3. Zararın giderilmesi
Mağdurun zararı aynen iade veya tazmin yoluyla tamamen karşılanmalıdır.
4. Denetim süresi
Mahkeme tarafından genellikle 5 yıl denetim süresi belirlenir.
Bu süre içinde sanık yükümlülüklerine uymalı ve yeni bir kasıtlı suç işlememelidir.
5. Mahkemenin takdir yetkisi
Tüm şartlar oluşsa bile mahkeme HAGB vermek zorunda değildir; karar takdiri niteliktedir.
6. Sanığın kabulü
Sanığın açık rızası olmadan HAGB uygulanamaz.
