Gıda israfı her yıl dünya genelinde milyonlarca tonluk ekonomik kayba neden olurken, mutfaklarda en çok çöpe giden ürünlerin sebze artıkları olduğu ortaya çıktı.
Beslenme uzmanları, çoğu kişinin “yenmez” diyerek attığı sap, kabuk ve yaprak gibi bölümlerin aslında yüksek vitamin, mineral ve lif içerdiğini vurguluyor.
2025’te yapılan araştırmalara göre, sebzelerin ortalama %20’si kullanılmadan çöpe gidiyor. Ancak bu kısımlar doğru şekilde değerlendirildiğinde, hem sağlıklı hem de sürdürülebilir beslenmeye katkı sağlıyor.
1. Brokoli gövdesi: Lif ve C vitamin kaynağı
Birçok kişi brokolinin yalnızca çiçek kısmını kullanıyor. Oysa gövdesi, çiçek bölümünden daha fazla lif ve C vitamini içeriyor.
İnce dilimlenip zeytinyağında sotelenerek ya da çorbalarda kullanılabiliyor.
Oxford Üniversitesi’nin 2024 tarihli araştırmasına göre, brokoli gövdesi çiçek kısmına göre %25 daha fazla C vitamini içeriyor.
2. Havuç ve pancar yaprakları: Demir deposu
Havuç ve pancar yaprakları genellikle çöpe atılır. Oysa bu yapraklar, ıspanaktan daha fazla demir ve kalsiyum içeriyor.
Smoothie, börek içi veya salatalarda kullanılabiliyor.
Uzmanlar, bu yaprakların düzenli tüketilmesinin kansızlığa karşı koruyucu etki gösterebileceğini belirtiyor.
3. Karpuz kabuğu: Doğal kolajen desteği
Yaz aylarında en çok çöpe giden kısımlardan biri olan karpuz kabuğu, aslında doğal kolajen üretimini destekleyen amino asitler açısından zengin.
Küçük küpler halinde doğranıp reçel ya da turşu olarak değerlendirilebiliyor.
4. Soğan ve sarımsak kabuğu: Antioksidan gücü
Kabuğunu soyup attığımız soğan ve sarımsak dış zarları, yüksek oranda quercetin adlı antioksidan bileşen içeriyor.
Kuru halde haşlanarak sebze suyu veya çorba bazında kullanılabiliyor.
5. Patates kabuğu: Potasyum zengini
Patatesin kabuğu, iç kısmına göre üç kat daha fazla potasyum içeriyor. İyi yıkanarak fırında baharatlı “chips” haline getirilebilir.
6. Karnabahar yaprakları: Bağışıklık desteği
Genellikle atılan dış yapraklar, A ve K vitamini bakımından zengin. Zeytinyağında sotelenerek garnitür veya börek içi olarak kullanılabiliyor.
