İnsan kaynaklı iklim değişikliği yalnızca sıcaklıkları değil, doğanın ritmini de altüst etti. Bilim insanları, artık "sis mevsimi" ve "çöp mevsimi" adını verdikleri iki yeni mevsimin Dünya’nın yıllık iklim döngüsüne dahil olduğunu açıkladı.
Bu mevsimler düzenli şekilde tekrarlanıyor, ekosistemleri değiştiriyor ve halk sağlığından deniz yaşamına kadar ciddi tehditler yaratıyor.
SİS MEVSİMİ: YANGINLAR HAVAYI ZEHİRLİYOR
“Sis mevsimi” her yıl Güneydoğu Asya’nın bazı bölgelerinde görülüyor. Özellikle Endonezya ve Malezya gibi ülkelerde çıkan orman yangınları, yoğun duman tabakalarıyla gökyüzünü kaplıyor.
Kaliforniya'da da benzer bir durum yaşanıyor. Yangın mevsimi artık yılın sadece sıcak aylarıyla sınırlı kalmıyor; ilkbaharda başlayıp Aralık’a kadar sürebiliyor.
Bu dönemde hava kalitesi tehlikeli seviyelere düşüyor. Özellikle çocuklar, yaşlılar ve solunum rahatsızlığı olanlar için büyük risk oluşuyor.
ÇÖP MEVSİMİ: OKYANUSLARIN KUSURSUZ FELAKETİ
Diğer insan kaynaklı mevsim ise “çöp mevsimi”. Her yıl Aralık’tan Mart’a kadar Bali’de yaşanan bu dönem, plastik atıkların muson rüzgarlarıyla kıyılara vurduğu bir çöp kabusu yaratıyor.
Okyanus akıntıları, tonlarca plastiği sahillere taşıyor. Plajlar çöp yığınlarıyla dolarken, turizm ve deniz yaşamı ağır darbe alıyor.
Bu mevsim o kadar öngörülebilir hale geldi ki, yerel halk artık takvimlere göre çöp dalgasını tahmin edebiliyor. Filipinler, Tayland ve ABD’nin doğu kıyılarında da benzer tablolar yaşanıyor.
BAZI MEVSİMLER ARTIK YOK
Yeni mevsimler ortaya çıkarken, bazı geleneksel mevsimler ise tarihe karışıyor. Bilim insanları, özellikle yüksek rakımlı bölgelerdeki “kış mevsiminin” yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor.
“Rocky Dağları ve And Dağları gibi alanlarda kar eksikliği nedeniyle kayak sezonları çöküyor. Bu durum kış turizmini bitirme noktasına getiriyor.”
İngiltere'nin kuzeydoğusunda ise bazı martı türleri artık her yıl aynı zamanda yuvalanmak için dönmüyor. İlkbahar erken başlıyor, yaz ise mevsim normallerinin çok ötesinde uzuyor.
