İzmir Büyükşehir Belediyesi, kenti depreme ve afetlere karşı güvence altına almak amacıyla bilimsel, bütüncül ve katılımcı bir yol haritası doğrultusunda çalışmalarını sürdürüyor. Üniversitelerle iş birliği, zemin etütleri, fay analizleri ve toplum temelli afet eğitimleriyle İzmir’in dirençli kent vizyonu adım adım hayata geçiriliyor.
Hedef dirençli İzmir
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay’ın “dirençli kent” hedefi doğrultusunda yürütülen çalışmalar; deprem, tsunami ve diğer doğal afet risklerini azaltmayı amaçlıyor. Bu kapsamda İzmir Büyükşehir Belediyesi, bir yandan sahadaki teknik çalışmaları sürdürürken diğer yandan planlama ve bilimsel altyapıyı güçlendiriyor.
Deprem master planı için üniversitelerle iş birliği
İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Deprem Master Planı çalışmalarını başlattı. Dokuz Eylül Üniversitesi ile İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü yürütücülüğünde hazırlanacak plan için protokol taslakları belediye meclisinde oy birliğiyle kabul edildi.
Yükseköğretim kurumlarıyla iş birliği protokolünü imzalamak üzere Başkan Dr. Cemil Tugay’a yetki verilirken, İzmir Deprem Master Planı’nın 2026 yılı içerisinde tamamlanması hedefleniyor.
Kentin zemin yapısı ayrıntılı biçimde inceleniyor
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bayraklı, Bornova, Konak, Karşıyaka ve Çiğli ilçelerini kapsayan mikrobölgeleme çalışmaları ile kentin zemin yapısını ayrıntılı biçimde analiz ediyor. Çalışmaların genel ilerleme oranı yüzde 55 seviyesine ulaştı.
Bornova baseninde kapsamlı sondaj çalışmaları
Bornova, Konak ve Bayraklı ilçelerini kapsayan Bornova baseni için 2021 yılında başlatılan çalışmalar kapsamında;
-
7 bin hektarlık alanda
-
Toplam derinliği yaklaşık 40 kilometreyi bulan 1375 sondaj kuyusu açıldı
-
Zemin ve kaya örnekleri üzerinde yaklaşık 32 bin deney gerçekleştirildi
Jeofizik çalışmalar kapsamında ise 1500’e yakın noktada ölçüm yapıldı. Bu çalışmaların 2026 yılı içinde tamamlanması planlanıyor.
Karşıyaka’da çalışmalar sürüyor
Karşıyaka’daki mikrobölgeleme çalışmaları 2025 yılı içerisinde başladı. Planlanan 120 sondaj kuyusunun 46’sı tamamlandı. Toplam 7 bin 590 metre olarak öngörülen sondaj çalışmalarının bin 653 metresi gerçekleştirildi. Ayrıca 120 noktada mikrogravite ölçümleri tamamlandı. Karşıyaka’daki çalışmaların da 2026 yılında bitirilmesi hedefleniyor.
Bayraklı ve Konak sırada
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bayraklı ve Konak ilçelerindeki mikrobölgeleme çalışmalarını ise 2026 yılı içerisinde başlatmayı planlıyor. Böylece kentin risk haritası daha ayrıntılı ve güncel hale getirilecek.
İzmir ve çevresindeki faylar ele alınıyor
Öte yandan İzmir ve yakın çevresindeki aktif fay hatları, paleosismoloji çalışmalarıyla bütüncül biçimde ele alınıyor. Açılan hendekler sayesinde fayların geçmişte kaç deprem ürettiği, tekrar aralıkları ve olası deprem büyüklükleri belirleniyor. Çalışmalar yüzde 80 oranında tamamlandı.
- Aktif fay ve karada yapılan paleosismoloji çalışmaları ile fay hatlarının son 10 bin yıl içerisinde kaç deprem ürettiği, deprem üretme zaman aralığının kaç yılda bir olduğu ve azami kaç şiddetinde deprem üretebileceğinin belirlenmesi amaçlanıyor.
- 25 adet aktif fay hattı üzerinde 2 m genişliğinde, 4 m derinliğinde yer yer 40 m uzunluğunda yaklaşık olarak 111 adet hendek lokasyonunda planlanan hendeklerden 90’ı (il sınırları içerisinde 64 adet, il dışında 26 adet) tamamlandı.
Kıyı ilçeleri için tsunami senaryoları
İzmir Büyükşehir Belediyesi, kıyı ilçeleri için tsunami riskine karşı da hazırlık yapıyor. Deniz içi sondajlar, paleotsunami araştırmaları ve sayısal modellemelerle farklı senaryolar oluşturuldu. Bu çalışmalar sonucunda olası tsunami risk haritaları hazırlanarak, afet planlamalarına veri sağlandı. Proje ilerleme oranı yüzde 90’a ulaştı.
- Denizde yapılan sondaj çalışmalarında 24 farklı lokasyonda toplam 95 metre deniz içi karot örneği alındı. Bu çalışmalara ek olarak kıyı bölgelerinde 29 lokasyonda paleotsunami amaçlı araştırma çukurları açıldı. Araştırma çukurlarından kıyıları etkilediği tespit edilen tarihi tsunamilere ait tsunami çökellerinden ayrıntılı kimyasal analizler ve tarihlendirme analizlerinin yapılabilmesi amacı ile numuneler alınarak MTA ve TÜBİTAK MAM laboratuvarlarına gönderildi.
Yapı stoku mercek altında
Deprem riskinin azaltılmasına yönelik bir diğer önemli adım ise mevcut yapı stoku envanteri. Bayraklı ve Bornova’da on binlerce yapı incelenirken, Karşıyaka’da da çalışmalar sürüyor. Elde edilen veriler, kentsel dönüşüm ve güçlendirme politikalarına yön vermek için kullanılıyor.
- Bayraklı, Bornova, Konak, Karşıyaka, Çiğli ilçelerinin mevcut yapı stoku envanterinin oluşturulması ve yapı güvenliğinin deprem riski açısından değerlendirilmesi kapsamında Bayraklı ve Bornova ilçelerinde toplam 94 bin 773 yapıda envanter çalışması tamamlandı. 2025 yılı içerisinde Karşıyaka’da bulunan 22 bin 767 yapı için çalışmalara başlandı. 2026 yılı içerisinde çalışmanın tamamlanması planlanıyor. Projenin ilerleme oranı yüzde 60.
Mahalle Afet Gönüllüleri
İzmir Büyükşehir Belediyesi yalnızca teknik çalışmalarla değil, toplumu merkeze alan bir afet yönetimi anlayışıyla da hareket ediyor.
Mahalle muhtarları ve mahalle sakinlerinin katılımı ile farklı ilçelerde, gönüllülerden alınan çevrimiçi başvurular ile "Temel Afet Bilinci ve İlkyardım" eğitimi, ayrıca orman köylerinde meydana gelebilecek yangınlara karşı ilk müdahalenin köy sakinleri tarafından yapılabilmesi amacıyla “Temel Yangın Eğitimi” veriliyor.
Hedef: Daha güvenli bir İzmir
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin yürüttüğü bu çalışmalar, afetlere karşı yalnızca müdahale eden değil, önceden hazırlanan ve riskleri azaltan bir kent modeli oluşturmayı amaçlıyor. Bilimsel veriye dayalı, katılımcı ve bütüncül yaklaşımıyla İzmir, afetlere dirençli kentler arasında örnek olma yolunda ilerliyor.
