ABD’nin New York eyaletine bağlı Brooklyn bölgesinde bir yerel mahkeme, evcil hayvan sahipliğiyle ilgili dikkat çekici bir karara imza attı. 2023 yılında trafik kazasında ölen Duke adlı köpeğin sahibi Nan DeBlase tarafından açılan dava, hukukta “hayvanların aile bireyi olarak tanınması” konusunda emsal niteliğinde bir sonuçla noktalandı.
TRAFİK KAZASINDA ÖLEN KÖPEK İÇİN TAZMİNAT DAVASI AÇILDI
Olay, Nan DeBlase’in köpeği Duke’u tasmasıyla yürüyüşe çıkardığı sırada yaşandı. Kurallara uymayan bir sürücünün çarpması sonucu Duke olay yerinde hayatını kaybetti. Kazaya doğrudan tanıklık eden DeBlase, “duygusal yıkım” gerekçesiyle tazminat talebinde bulundu.
New York yasalarına göre bu tür tazminatlar yalnızca doğrudan aile üyeleri için geçerli. Ancak Brooklyn Sulh Ceza Mahkemesi Hâkimi Aaron Maslow, Duke’un DeBlase için bir “evcil hayvan” değil, “aile üyesi” olduğuna hükmetti.
MAHKEME: “KÖPEĞİN SAHİBİYLE FİZİKSEL BAĞI VARDI”
Mahkeme, kararında köpeğin tasması aracılığıyla sahibiyle fiziksel bağlantısının bulunmasını kritik unsur olarak değerlendirdi. Hâkim Maslow’un açıkladığı kriterler ise şöyle:
Köpeğin tasmalı ve sahibiyle fiziksel bağlantıda olması
Sahibinin kazaya doğrudan tanıklık etmesi
Sahibinin olay sırasında fiziksel zarar görebilecek bir pozisyonda bulunması
Maslow, bu kararın yalnızca özel durumlar için geçerli olduğunu ve veterinerler veya üçüncü şahıslar için emsal teşkil etmediğini vurguladı.
VETERİNERLERDEN TEPKİ: MALİYETLER ARTABİLİR
Karar, Amerikan Veteriner Tıp Birliği (AVMA) ve New York Eyalet Veteriner Birliği (NYSVMS) tarafından endişeyle karşılandı. Veteriner birlikleri, bu kararın evcil hayvan sahiplerinin tazminat davalarını artırabileceği ve dolayısıyla veteriner hizmetlerinin maliyetlerini yükseltebileceği uyarısında bulundu.
AVMA yaptığı açıklamada:
“Bu tür hukuki gelişmeler, evcil hayvan bakımını hem mali hem de hukuki açıdan daha karmaşık hale getirebilir.”
şeklinde görüş bildirdi.
HAYVAN HAKLARI SAVUNUCULARI MEMNUN
Karar, hayvan hakları savunucularınca tarihî bir gelişme olarak değerlendirildi. Nonhuman Rights Project adlı kuruluş, bunun ABD’de hayvan hakları hukukunun gelişimi adına önemli bir dönüm noktası olduğunu belirtti. Kuruluş, kararın hayvanların “mal” olarak değil, birey olarak” değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
KARAR TEMYİZDE, GÖZLER ÜST MAHKEMEDE
Brooklyn mahkemesinin kararı şu anda temyiz sürecinde. Üst mahkemenin vereceği kararın, ABD genelinde hayvanların hukuki statüsünü etkileyebilecek nitelikte olabileceği değerlendiriliyor. Eğer karar onanırsa, hayvanların “hukuki birey” olarak tanınması konusunda yeni bir dönemin kapısı aralanabilir.
