22 Haziran 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan yeni yönetmelikle, deprem sonrası bina hasar tespitlerinde gözleme dayalı değerlendirme yöntemleri yerine mühendislik hesaplamalarına dayalı analizlerin yapılması zorunlu hale getirildi.
Özellikle yeni binalarda, detaylı teknik inceleme yapılmadan verilen yıkım kararları uzun süredir vatandaşlar ve meslek odaları tarafından eleştiriliyordu.
ESEN: "YIKIM KARARLARI BİLİMSEL TEMELLERE DAYANMALI"
DAİMFED Malatya Şube Başkanı İnşaat Yüksek Mühendisi Kadircan Esen, 1 Haziran 2024’te yaptığı basın toplantısında, yeni binalara detaylı analiz yapılmadan yıkım kararlarının verilmesinin hem mühendislik bilimine aykırı hem de milli ekonomiye zarar vereceğini vurgulamıştı.
Esen, “Bir binaya sadece yüzeysel gözlemle, birkaç çatlak ya da dökülmeye bakarak karar verilmemeli. Aynı şekilde dışarıdan sağlam görünen bazı eski binaların da statik performansı yetersiz olabilir. Yani her sağlam görünen bina güvenli değildir. Tespitler mühendislik analizlerine ve performans değerlendirmelerine dayanmalı.” demişti.
STK'LARDAN DESTEK
Esen’in bu çağrısı sonrası Malatya başta olmak üzere deprem bölgesindeki çeşitli sivil toplum kuruluşları da benzer görüşleri kamuoyuna duyurmuş, ekonomik ömrü olan yapıların bilimsel dayanak olmadan yıkılmasının yanlış olduğuna dikkat çekmişti.
YENİ YÖNETMELİK NE GETİRİYOR?
Resmî Gazete’de yayımlanan "Afetler Sonrası Bina Hasar Tespiti Yapılmasına İlişkin Genel Kurallar Hakkında Yönetmelik" kapsamına göre, artık bina hasar tespitleri 6 bölüm ve 36 maddelik mühendislik kriterlerine göre yapılacak. Binalar, performans analizleriyle değerlendirilecek. Yapı denetimli binalarda hasar kararları psikolojik değil, bilimsel temellere dayanacak. Gözleme dayalı yüzeysel kararlar yerini detaylı teknik incelemeye bırakacak.
VATANDAŞ VE MÜHENDİSLER İÇİN ÖNEMLİ ADIM
Yeni yönetmelik ile deprem sonrası tespitlerin doğruluğu artacak, gereksiz yıkımların önüne geçilerek hem ekonomik hem de sosyal anlamda sürdürülebilir kararlar alınması sağlanacak.
