Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz Kurt, TBMM’ye sunulan 36 maddelik torba yasa teklifine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Kurt, düzenlemenin hem vergi hem sosyal güvenlik sisteminde köklü değişiklikler hedeflediğini belirtti.

Teklifin ana amaçları arasında kayıt dışılıkla mücadelede etkinlik, vergi tabanının genişletilmesi ve SGK’nın finansal sürdürülebilirliğinin güçlendirilmesi bulunuyor.

“Vergi ve prim affı şu an gündemde değil”

Son dönemde kamuoyunda konuşulan vergi ve prim affı iddialarına değinen Kurt, bu konuda bir hazırlık olmadığını vurguladı:

“Vergi ve prim affıyla ilgili spekülasyonlar var ancak şu anda ilgili bakanlıklar nezdinde böyle bir çalışma yok.”

Kurt, 2023 Mart’ta yapılan son borç yapılandırmasını hatırlatırken, bankacılık sektöründe takibe düşen kredilere yönelik BDDK'nın yeniden yapılandırma imkânları sağladığını ancak torba yasada vergi ve SGK borçları için yapılandırma bulunmadığını söyledi.

“Finansal istikrar ve bütçe dengeleri gözetilerek kısa vadede gündeme gelebilir.”

İşte torba yasanın getirecekleri

Teklifteki pek çok düzenlemenin 01.01.2026 itibarıyla yürürlüğe girmesi öngörülüyor. Yasa teklifine göre:

Yavuz Kurt, düzenlemenin ekonomik dengeleri korurken sosyal güvenlik fonlarının sürdürülebilirliğini artırmayı hedeflediğini belirtti.

SGK prim oranı artıyor

İşveren ve çalışanlardan alınan malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı yüzde 20’den yüzde 21’e yükseltiliyor. Bu 1 puanlık prim artışı yüzde 11 olan işveren hissesine ilave edilerek işveren prim hissesi yüzde 12 olacak. Böylelikle toplamda işçi ve işveren hisseleri ile birlikte yüzde 37,75 olan sigorta prim oranı yüzde 38,75 olarak uygulanacak.

Kira gelirlerinde vergi istisnası kalkıyor

Konut sahiplerinin yıl içinde elde ettikleri kira gelirleri için uygulanan 47 bin TL (2025 yılı için) tutarındaki istisna uygulaması kaldırılıyor. Bu istisna sadece sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların Türkiye sınırları içerisinde sahibi oldukları meskenlerden elde ettikleri kiralar için uygulanacak.

Torba Yasa Teklifi Vergi Ve Sgk Sistemini Değiştirecek2

Değerinden düşük gösterilen emlak satışında ceza artıyor

Gayrimenkullerin gerçek bedelinden daha az matrah beyan edilerek alış, satışının yapıldığının tespiti halinde tapu harç bedeli üzerinden uygulanan yüzde 25 vergi ziyaı cezası yüzde 100’e çıkarılacak. Ayrıca devir ve iktisap bedelleri de emlak vergisi değerinden az olamayacak.

Gayrimenkullerin devir iktisap bedelleri değişiyor

Mevcut uygulamada bir gayrimenkul edinirken veya devrederken alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı binde 20 olmak üzere toplamdayüzde 4olarak tahsil edilen tapu harcı, beyan edilen gerçek devir ve iktisap bedeli üzerinden hesaplanıyor. Yeni düzenlemeyle devir ve iktisap bedelleri emlak vergisi değerinden az gösterilemeyecek.

Teşviklerde indirime gidiliyor

İşverenlere uzun yıllardır sağlanan 5 puanlık sigorta işveren hissesi indirim oranı 2025 Şubat ayından itibaren imalat sektörü hariç 4 puana indirilmişti. İmalat sektörü için bu teşvik 2026 sonuna kadar 5 puan olarak uygulanmaya devam edilecek olup Kanun teklifi ile imalat sektörü dışında kalan sektörlerde bu indirim 2 puana düşürülüyor.

Bağ-Kur prim teşviki sonlandırılıyor

Kanun teklifi ile ilk defa sigortalı olan genç girişimciler (18-29 yaş arası) için 1 yıl süre ile uygulanan Bağ-Kur prim teşviki sonlandırılacak. Böylelikle bu kişilerde ilk bir yıl için sigorta primi ödeyecekler.

İsteğe bağlı sigortalı olanların primleri de artacak

Günümüzde isteğe bağlı sigorta için yüzde 32, Ek-5 (tarım işçileri) için yüzde 34,5, ticari taksi, dolmuş v.b. şoförleri için yüzde 32,5 ve ev hizmetlerinde 10 günden az çalışıp hizmetlerini 30 güne tamamlamak isteyenler için yüzde 32,5 olan prim oranları da yüzde 1 artırılıyor.

Sigorta prim tavanı yükseltiliyor

Hali hazırda asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanmakta olan sigorta primi tavanı asgari ücretin 9 katına çıkarılacak. Böylelikle yüksek gelir elde edenlerin işverenleri ve kendilerinin ödeyecekleri prim tutarları da artmış olacak.

Hizmet borçlanması maliyeti artıyor

Askerlik, avukatlık stajı, hekimlerin fahri asistanlık, memurların aylıksız izin süreleri, tutukluluk, gözaltı, grev, lokavt ve kısmi süreli çalışmalar gibi hizmet borçlanmaları için yüzde 32 olarak hesaplanan ödenecek prim tutarı artık doğum borçlanması hariç diğer hizmet borçlanmalarında prime esas günlük kazancın yüzde 45’i üzerinden hesaplanacak. Bu durumda 2025 yılı için günlük borçlanma maliyeti 277 bin TL iken 390,08 TL’ye çıkacak. Gerek yapılacak yasal düzenleme gerekse 2026 asgari ücret artışı göz önünde bulundurularak borçlanma yapacak olanların elini çabuk tutması önem taşıyor.

BES’te devlet katkısı değişiyor

Güncel uygulamada katılımcıların bireysel emeklilik sistemine her ay ödedikleri katkı paylarının yüzde 30’u Devlet Katkısı olarak birikimlerine ekleniyor. Yasa teklifi ile bu tutarı yüzde 50’ye kadar artırma ya da sıfıra kadar indirme için Cumhurbaşkanına yetki verilmekte. Böylelikle BES’te Devlet Katkısı yüzde 45’e kadar çıkarılabilecek yahut sıfıra kadar indirilebilecektir.

Kaynak: İHA