Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu'nun hesaplamalarına göre İslam dünyasının hasretle beklediği Recep, Şaban ve Ramazan aylarından oluşan mübarek dönem başlıyor. 2025 yılı, astronomik bir rastlantıyla üç ayların aynı miladi yıl içerisinde iki kez idrak edildiği nadir yıllardan biri olarak kayıtlara geçiyor. Peki, üç aylar ne zaman başlıyor ve ilk kandil ne zaman?
Üç aylar ne zaman 2025?
Miladi takvime göre 1 Ocak'ta başlayan ilk dönemin ardından, takvim yaprakları bu yıl bitmeden aynı noktaya geri dönüyor. Yaklaşık 33 yılda bir yaşanan bu döngü ile üç aylar, 21 Aralık Pazar günü itibarıyla yeniden başlayacak. Bu özel durum, inananlar için aynı miladi yıl sınırları içerisinde iki kez manevi tazelenme fırsatı anlamına geliyor.
Regaip gecesi ne zaman?
Mübarek günlerin müjdecisi olan yılın son büyük manevi buluşma tarihi de netleşti. Üç ayların ilk kandili olan Regaip Kandili, 25 Aralık Perşembe akşamı idrak edilecek. Allah’ın rahmet ve bereketinin bolca tecelli ettiğine inanılan bu özel gece, camilerde ve evlerde dualarla ihya edilecek.
Üç aylar orucu nedir, nasıl tutulur?
Halk arasında "üç aylar orucu" olarak bilinen ibadet, aslında Recep ve Şaban aylarında tutulan nafile oruçların Ramazan ayı ile taçlandırılmasıdır. Peygamber Efendimizin (sav) özellikle Şaban ayında diğer aylara oranla daha fazla nafile oruç tuttuğu rivayet edilir.
Bazı İslam alimleri, farz olan Ramazan orucuna daha zinde ve şevkle girmek adına Şaban ayının ikinci yarısında oruca ara verilmesini "mekruh" görerek tavsiye etse de, bu dönemde tutulan oruçlar manevi bir hazırlık olarak kabul ediliyor.
Sahabelerden Hz. Enes, Şaban ayının faziletine dair Peygamber Efendimizin hadis-i şerifini şu şekilde aktarmıştır:
Resulullah'a (sav) "Ramazan'dan sonra hangi oruç efdaldir?" diye sorulmuştu, şu cevabı verdi:
"Ramazanı ta'zim için Şaban."
Tekrar soruldu: "Hangi sadaka efdaldir?"
"Ramazanda verilen!" cevabını verdi.
Oruç niyeti nasıl edilir?
Üç aylarda nafile ibadetlere yönelmek, nafile oruç tutmak tavsiye edilen ibadetlerdendir. Nafile oruca nasıl niyet ediliyorsa o şekilde niyet etmek yeterlidir. Oruca niyet etmek, orucun şartlarından biridir. Niyetsiz oruç, sahih sayılmaz. Kalben niyet etmek yeterli görülmüşse de dil ile niyeti ifade etmek gerekir. Oruç tutmak amacıyla sahura kalkılması da niyet sayılır.
Orucun niyet etme vakti, güneş battıktan sonra başlar; ertesi gün güneşin tepe noktasına gelmesinin öncesine kadar niyet edilebilir. İmsaktan sonra yapılacak niyet için bu vaktin ardından bir şey yenip içmemiş, oruca aykırı bir şeyin yapılmamış olması gerekir.
-
Nafile Oruç: "Niyet ettim Allah rızası için nafile oruç tutmaya."
-
Kaza Orucu: "Niyet ettim Allah rızası için üzerime borç olan ilk Ramazan orucunun kazasını tutmaya."
-
Kefaret Orucu: "Niyet ettim Allah rızası için kefaret orucumu tutmaya."
-
Adak Orucu: "Niyet ettim Allah (c.c.) rızası için üzerime almış olduğum adak orucumu tutmaya."
Niyet vakti, akşam güneş battıktan sonra başlar ve ertesi gün öğle vaktine kadar devam eder. Ancak imsaktan sonra niyet edeceklerin, o vakte kadar orucu bozacak bir eylemde bulunmamış olması şarttır.
Üç aylarda oruç tutmanın sevabı nedir?
Üç Aylarda tutulan nafile oruçlar, Müslümanlar için sadece Ramazan'a bir hazırlık değil, aynı zamanda manevi dereceleri katlayan ve günahlardan arınmaya vesile olan büyük bir fırsattır. Bu dönemde yapılan her ibadete kat kat fazla sevap verileceği, başta Peygamber Efendimiz (s.a.v) olmak üzere birçok kaynakta müjdelenmiştir.
Faziletinin kaynağı: Üç Ayların ilki olan Receb ayı, Allah'ın ayı; Şaban ayı, Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) ayı; Ramazan ayı ise ümmetin ayı olarak anılır. Özellikle Receb ve Şaban ayında tutulan oruçlar, Ramazan ayının bereketine ulaşmada bir köprü görevi görür. Tirmizî'de geçen bir Hadis-i Şerif'e göre, Efendimiz'in (s.a.v) Şaban ayında diğer aylardan daha fazla oruç tuttuğu rivayet edilmiştir.
Katlanmış sevap: Müfessir ve fakihler, bu aylarda tutulan oruçların sevabının diğer zamanlarda tutulan nafile oruçlara kıyasla çok daha fazla olduğunu belirtirler. Hadislerde Receb ayında bir gün oruç tutmanın dahi büyük sevaplara vesile olacağı ifade edilmiştir. Oruç ibadetinin sevabı bizzat Allah (c.c.) tarafından verileceği için, bu aylarda tutulan oruçların mükafatı da sınırsız kabul edilir.
Günahlardan arınma ve tövbe: Oruç, nefsi terbiye etmenin ve manevi kirlerden temizlenmenin en etkili yollarından biridir. Bu aylarda tutulan oruçlar, kulun Allah'a (c.c.) olan teslimiyetini güçlendirir. Genel olarak oruç ibadeti, kişinin takvasını artırarak onu cehennem ateşinden koruyacak bir kalkan olarak nitelendirilir. Üç Ayların faziletli günlerinde bu kalkan daha da sağlamlaşır.
