Uçakla uzun mesafeli bir yolculuk yaptığınızda, önünüzdeki ekranda uçağın rotasını takip ettiğiniz olmuştur. Fark etmişsinizdir; uçaklar harita üzerinde iki nokta arasındaki düz bir çizgiyi değil, yukarı doğru kavisli bir hat izler. Peki ama neden? Bu durumun cevabı, Dünya'nın şekliyle yakından ilgili.
Her ne kadar bu tür açıklamalar bazı "Düz Dünya" savunucularını rahatsız etse de, bu gerçekleri aktarmak, en azından yeni “şüphecilere” engel olma çabası olarak değerlendirilebilir. Çünkü Dünya, tam anlamıyla yuvarlak değil, kutuplardan basık ve ekvatordan şişkin bir geoit formuna sahiptir. Bu özel şekli nedeniyle, iki nokta arasındaki en kısa yol, düz bir çizgi değil, Dünya’nın yüzeyine göre kavisli bir rota olur.
KUTUPLARA YAKIN ROTALAR DAHA KISA
Pilotlar da bu nedenle kutuplara yakın bölgelerden geçen ve “büyük daire” adı verilen rotaları tercih eder. Bu, sadece daha kısa bir mesafeyi değil, aynı zamanda daha az yakıt tüketimini de beraberinde getirir. Ancak her uçuşta bu rota geçerli olacak diye bir kural yok. Rotalar, hava koşulları, türbülans riski veya acil iniş yapılabilecek havalimanlarının yakınlığı gibi faktörlere göre değişebilir.
DÜZ ÇİZGİ GİBİ GÖRÜNEN YANILTIYOR
Örneğin, Ankara’dan Los Angeles’a bir uçuş gerçekleştirdiğimizi düşünelim. Harita üzerinde iki nokta arasında düz bir çizgi çektiğimizde, bu mesafenin 13.423 kilometre olduğunu görürüz. Bu düz çizgi, "Rhumb doğrusu" olarak bilinir. Ancak Dünya’nın yüzeyi hesaba katıldığında, aslında en kısa mesafe bu değildir.
GERÇEK KISA MESAFE: BÜYÜK DAİRE YÖNTEMİ
Gerçek kısa yol, "Büyük Daire Metodu" adı verilen hesaplama ile belirlenir ve bu yönteme göre Ankara ile Los Angeles arasındaki ideal hava yolu rotası yaklaşık 11.269 kilometredir. Harita üzerinde eğri gibi görünen bu hat, aslında Dünya üzerinde en kısa ve en verimli uçuş rotasıdır.
EĞRİ ROTALAR, GÖKYÜZÜNÜN FİZİK KURALI
Yani gökyüzünde çizilen eğri bir tesadüf değil, fiziksel gerçekliğe dayanan akılcı bir tercihtir.
Kaynak: Evrim Ağacı
