İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, 30 Ekim 2020’de yaşanan depremin yıldönümünde Bayraklı’daki 30 Ekim Deprem Anıtı ve Parkı’nda düzenlenen törene katıldı. Törene CHP İl Başkanı Çağatay Güç, Milletvekili Ednan Arslan, ilçe belediye başkanları, STK temsilcileri ve depremde hayatını kaybedenlerin yakınları da katıldı.
Depremde yaşamını yitiren 117 yurttaş için dua edildi, karanfiller bırakıldı. Saat 14.51’de sirenler çalarak deprem anı hatırlandı.
“Herkes sorumluluğunu yerine getirsin”
Konuşmasında deprem acısını yineleyen Başkan Tugay, siyaset üstü bir sorumluluk çağrısı yaptı:
“Bazı şeylerin siyaseti olmaz. Gerçekten kim nerede hata yaptıysa, bunu kabul ederek gereğini yerine getirsin. Kimse samimiyetsiz olmasın, çünkü insanların canlarından bahsediyoruz. Mevzuat eksikliği varsa, onu düzeltmek için muhatap kimse, o eleştiriyi o alacak üzerine. O işin kontrolünü yaparken kim eksik kalıyorsa, o işin muhataplığını o alacak üstüne. Kentsel dönüşüm çalışmasına ihtiyaç var. O kentsel dönüşüm için kaynak lazım. Bayraklı ve Bornova'da 100 bine yakın bina tarandı. Dayanıklılığı incelendi. Ortaya yapı envanteri çıktı. Dediler ki ‘Burada 4 bin 100 konutun performans testlerinin yaptırılması gerekiyor.’ Yani bu yapıların riski olabileceği söylendi. Biz de ilgili belediyelere bu yazıları yazdık, bina sahiplerine durumu bildirdik. O günden bugüne işlerin ilerlemesini bekliyoruz. Yarın hepimizin korktuğu o deprem olursa? O binalara bir şey olursa bunun vebalini kim üstlenecek? Belediyelerimiz yazılarını yazdı, bina sahiplerini uyardı ama şunu halletmemiz gerektiği açık. İnsanlar binaları riskli çıkarsa o binaları boşaltmak zorunda. Kendilerine ev bulmak zorunda. O riskli yapıların yenilenmesi için bir yöntem bulunması lazım. Biz belediye olarak üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu söyledik."
“Dünya Bankası kredi vermek istiyor ama engel oluyorlar”
Kentsel dönüşüm için devlet desteğine ihtiyaç olduğunu belirten Tugay, sert bir çıkış yaptı:
“5 yıldır sorunları çözülmemiş insanlar var. Dayanıksız yapıların dönüşümü için çözüm emsal artışı vermek mi? Bu devletin insanlara kaynak verecek gücü yok mu? Her şeye gücü var da, buna mı yok? Biri söylesin, bunun muhatabı kim? Eğer diyorsanız ‘Belediye bu kaynağı yaratsın.’ Tamam ama nasıl? Olmayan arsamız, olmayan kaynağımızla mı? Acı olan ne biliyor musunuz? ‘Dünya Bankası 330 milyon dolar para ayırdı. Siz kullanamadınız’ diye eleştiri yapıldı. Allah'tan korkun! Belediyelere bunu kullandırın diye nasıl yalvardım. Kentsel dönüşüm çalışmasına ihtiyaç var. Bu kaynağı belediyeler üzerinden halka kullandıralım diye yalvardım. 4 bin 100 binanın değişmesi lazım diye söyledim. Yazılarımızı yazdık. Cevap yok. Ondan sonra kalkıp bundan faydalanmadınız diye açıklama yapıyorlar. Dünya Bankası vermek istiyor ama engel oluyorlar. Belediyeler bu paraları kullanmasın, insanların sorununu çözmesin, halkın desteğini kazanmasın istiyorlar. Ancak kentsel dönüşüm için kaynak sağlamak zorundalar. İnsanların rezerv konuta ihtiyacı var. Kentsel dönüşüm yapılacak binalarda yaşayanları orada ücretsiz barındıralım. Üzerinde bulunduğumuz toprakta deprem riski var ise her türlü hesabı bir tarafa bırakacağız, vicdanımızla konuşacağız.”
Tugay, dönüşüm için rezerv konut ve kira destekleri gerektiğini belirterek belediyenin hazır olduğunu ifade etti.
“İnsanın bazen elinden bir şey gelmiyor”
İnsanların hayattan kopmasını artık göze alamadıklarını belirten Başkan Tugay, şunları söyledi: “Ben o kadar üzgünüm ki anlatamam. Kaybettiğimiz insanların geride bıraktığı ailelerinin üzüntülerini yakından gözlemledim. Onlara yürekten sabır diliyorum. Ülkenin başka bir yerinde böyle bir acı yaşatmamak için üzerimize düşeni yapmak zorundayız. Ancak herkesin sorumluluğunu bilmesi gerek. Çok çalışma yaptık. Zemin araştırmaları, bina taramaları, deprem master planı… Bunu daha da hızlandırarak devam edeceğiz. Ama yapamadıklarımız için muhatap kimse, ona durumu anlatmaya çalışmaktan öte bir şey yapamıyoruz. Umuyorum böyle zamanlar, böyle konuşmalar bazılarının vicdanına kulak vermesini sağlar. Olumlu sonuçlarla çıkarız” dedi.
“Her yurttaşın güvenli bir evde huzur içerisinde yaşaması için mücadele ediyoruz”
CHP İzmir İl Başkanı Çağatay Güç ise İzmir'de kendilerini en çok üzen konulardan birinin 30 Ekim depremi olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Bir ülkenin depreme hazırlığı sadece mühendislikle değil vicdanla, liyakatle olur. Bu ülkede binalar çöküyor ama sorumlular asla yargılanmıyor. Hukuk çökerse, kent de çöker, toplum da çöker. Kentsel dönüşüm yıllardır rant aracı haline getirildi. İnsanların can güvenliği değil arsaların metrekare değerleri konuşuluyor. Ekonomik kriz barınmayı lüks haline getirdi. İzmir bilimin rehberliğinde, emeğin ışığında, dayanışmanın gücü ile yeniden ayağa kalkıyor. Biz her yurttaşın güvenli bir evde huzur içerisinde yaşaması için mücadele ediyoruz.”
“Bilimin ve aklın rehberliğinde mücadele ediyoruz”
Bayraklı Belediye Başkanı İrfan Önal ise 30 Ekim 2020'de saat 14.51'i gösterdiğinde Bayraklı'da hayatın bir anda değiştiğini belirterek “Kaybettiklerimizi rahmetle anarken o günün tanıklığını ve sorumluluğunu yüreğimizde taşıyoruz. Biliyoruz ki bir daha aynı acıları yaşamamak için omuz omuza vermek zorundayız. Depremde yıkılacağını bildiğimiz binlerce konutumuz var. Bu sadece bizi korkutan bir gerçek değil, bizi harekete geçirmeye mecbur bırakan bir sorumluluk. Deprem sadece mühendisin değil vicdanın da sınavıdır. Bu bilinçle bilimin ve aklın rehberliğinde vatandaşlarımızın güven içerisinde yaşaması için mücadele ediyoruz” diye konuştu.
“İş birliği ve dayanışma önemli bir güç”
İzmir Depremzedeleri Dayanışma Derneği (İZDEDA) Kurucu Başkanı Haydar Özkan, 30 Ekim İzmir depreminin üzerinden 5 yıl geçtiğini anımsatarak, “Depremde sadece binalar yıkılmadı. 117 canımızı kaybettik. O gün kaybettiklerimiz için sadece gözyaşı dökmüyoruz. Onların anısını yaşatmak, acılarını unutturmamak için buradayız. Biz İzmirlilerin dayanışması ile ayakta kaldık. Komşusuna koşan, el uzatan, yüreğini paylaşan binlerce insan... O günün en büyük mirası, bu dayanışmadır. Sabırlı ve azimli insanlar sayesinde bugün emsal artışı ve hak kazanımları elde ettik. Sabahlara kadar mücadele ettik. Onların kararlılığı sayesinde depremzedeler haklarını kazandı. Toplumsal iş birliği ve mücadele önemli bir güç” dedi.
