Hukuk dünyasında sıkça karşılaşılan terimlerden biri olan “mutlak butlan,” özellikle sözleşmeler ve resmi işlemler bağlamında önemli bir kavramdır. Mutlak butlan, bir işlemin ya da sözleşmenin hukuken geçersiz sayılması durumunu ifade eder. Bu geçersizlik, işlemin hiçbir şekilde hukuki sonuç doğuramayacağı anlamına gelir. Peki, mutlak butlan ne demektir ve hangi durumlarda ortaya çıkar
MUTLAK BUTLANIN TANIMI VE KAPSAMI
Mutlak butlan, Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu gibi temel hukuk metinlerinde yer alan bir kavramdır. Bir işlem mutlak butlanla batıl olduğunda, o işlem başlangıçtan itibaren yok sayılır. Bu tür işlemlerde, taraflar arasında bir bağ kurulmaz ve işlemden doğan hak veya yükümlülükler geçersiz olur. Mutlak butlan, işlemin geçerliliğini tamamen ortadan kaldırır ve hukuki etkisinin sıfırlanmasına neden olur.
MUTLAK BUTLAN HANGİ DURUMLARDA GEÇERLİDİR?
Genellikle kanuna açıkça aykırı olan, kamu düzenini bozan veya temel şekil şartlarına uyulmayan işlemler mutlak butlan sebebidir. Örneğin, hukuka aykırı bir sözleşme yapmak, zorla yapılmış işlemler, ya da yetkisiz kişinin yaptığı hukuki işlemler mutlak butlanla sonuçlanabilir. Bu durumda, mahkemeler söz konusu işlemi iptal eder ve tarafların hakları işlemin yokluğu esasına göre değerlendirilir.
MUTLAK BUTLANIN HUKUKİ SONUÇLARI
Mutlak butlanla batıl olan işlemler, taraflar arasında hiçbir bağlayıcılık yaratmaz. Bu işlemlerden dolayı yapılan ödemeler veya teslimatlar da geri alınabilir. Mutlak butlanın bir diğer özelliği ise, herhangi bir tarafın veya üçüncü kişilerin dahi dava açarak işlemin geçersizliğini talep edebilmesidir. Bu, işlemin iptali için özel bir ilgilenme şartı olmadığını gösterir.
MUTLAK BUTLAN İLE NİSPİ BUTLAN ARASINDAKİ FARK
Hukukta mutlak butlan kadar önemli olan bir diğer kavram da “nispi butlan”dır. Nispi butlan, sadece ilgililerin dava açmasıyla geçersiz sayılan işlemleri ifade eder. Ancak mutlak butlan durumunda, herkes işlemin geçersizliğini ileri sürebilir. Bu yönüyle mutlak butlan, hukuki işlemin tamamen geçersizliği anlamına gelirken, nispi butlan daha sınırlı ve taraflara özgü bir geçersizliktir.
