Bir kişinin yüzünü, sesini ya da hareketlerini taklit ederek sahte görüntü ve ses kayıtları oluşturmaya yarayan yapay zeka destekli deepfake teknolojisi, İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Hukuk Fakültesi tarafından hazırlanan kapsamlı bir kitapla ele alındı.
“Hukukun Yeni Sınavı: Deepfake” adlı akademik eserde, bu içeriklerin kişilik hakları, telif hakları ve bireylerin ticari itibarı üzerindeki etkileri çok yönlü şekilde tartışılıyor.
SUÇ TEŞKİL EDİYOR MU, PLATFORM SORUMLU MU?
İEÜ Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sevilay Uzunallı, öğretim üyeleri Doç. Dr. Candide Şentürk Akaner ve Dr. Buket Günay Alkan’ın katkılarıyla hazırlanan kitap, deepfake videoların suç teşkil edip etmediği, sosyal medya platformlarının hukuki sorumluluğu, sesin ve görüntünün ticarileşmesi sürecinde kişisel verilerin korunması gibi çok sayıda başlığı kapsıyor.
Kitap, yalnızca hukukçulara değil, dijital çağın potansiyel riskleriyle karşı karşıya kalan tüm bireylere yönelik bir farkındalık çağrısı içeriyor.
“GÖRDÜĞÜNÜZ HER ŞEYE İNANMAYIN”
Prof. Dr. Sevilay Uzunallı, teknolojinin hızla geliştiğini ancak hukukun bu gelişimi yakalayamadığını vurgulayarak, şu uyarıda bulundu:
“Deepfake içeriklerin yayılması hâlinde bireylerin, ilgili sosyal medya veya yayın platformlarına içerik kaldırma talepleriyle başvurmaları, kişilik haklarına yönelik saldırı durumunda tazminat ve ceza davaları açabileceklerini bilmeleri ve en önemlisi de her gördükleri görsel veya videoya sorgulamadan inanmamaları gerektiği yönünde uyarılar, kitabımızda yer alıyor.”
“HERKESİ ETKİLEYEBİLİR, DİJİTAL BİLİNÇ ŞART”
Deepfake teknolojisinin yalnızca ünlüleri değil, sıradan bireyleri de hedef alabileceğini vurgulayan Uzunallı, şu ifadeleri kullandı:
“Birey olarak dijital farkındalık, etik sorumluluk ve hukuki bilinç ile hareket etmek artık hepimiz için bir zorunluluk. Kitabımızda, toplumu internet ortamında bilinçli kullanıcı olmaya davet ediyoruz. Örneğin; deepfake içeriklerin yayıldığı platformlarda ‘İhlal bildir’ ya da ‘Şikâyet et’ seçenekleri var. ‘Bu video kişilik haklarımı ihlal ediyor’ ya da ‘Sahte içerik’ gerekçesiyle kaldırılması istenebilir.”
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜYLE HUKUK ARASINDA DENGE GEREKİYOR
Prof. Dr. Uzunallı, her deepfake içeriğe ceza hukuku çerçevesinde müdahale edilmesinin ifade ve basın özgürlüğü açısından tehlikeli sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekti:
“Bu nedenle ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü ve hukuk devleti ilkesiyle dengeli bir sistem kurulması gerekiyor. Tüm bu detayları kitapta mercek altına aldık. Okuyucular için oldukça faydalı bir içerik oluşturduk.”
