Türkiye, tarih boyunca yaşadığı depremler ve doğal afetlerle adeta sınanıyor. Son yıllarda artan sarsıntılar ve Kahramanmaraş depremleri sonrası gündeme gelen Afet Bakanlığı kurulması önerisi, yeniden dikkat çekiyor. Uzmanlar ve yetkililer, afet yönetiminde merkezi ve güçlü bir yapının şart olduğunu vurguluyor.
6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş depremleri, Türkiye’nin doğal afetler karşısındaki hassasiyetini bir kez daha gözler önüne serdi. 53 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği sarsıntılar sonrası ülke gündemi tamamen deprem ve afet yönetimine kaydı. Bu süreçte, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) bünyesindeki yapılanmanın yeterli olup olmadığı tartışılmaya başlandı.
AFET BAKANLIĞI ÖNERİSİ TBMM RAPORUNDA YER ALDI
TBMM Deprem Araştırma Komisyonu’nun raporunda, AFAD’ın risk yönetiminde daha güçlü bir kurumsal yapıya ihtiyaç duyduğu vurgulandı. Raporda, “Afet, Acil Durum ve İklim Değişikliği Bakanlığı” adıyla bir bakanlık kurulması ve ülkenin afetlere hazırlık seviyelerinin sürekli kontrol edilmesi önerildi. Bu öneri, başta Cumhurbaşkanlığı olmak üzere tüm ilgili kurumlara iletildi.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’DAN AÇIKLAMA
2023 Mayıs ayında bir televizyon programında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Afet Bakanlığı konusunu değerlendirdi. Erdoğan, “AFAD mevcut, ama bir bakanlık boyutunda değil. Bunu bir bakanlık boyutuna çıkarmak gibi bir konu söz konusu. Bunlar üzerinde düşünülecek konular” diyerek, bakanlığın gündeme gelebileceğini ifade etti.
AFETLERE HAZIRLIKTA YENİ ADIMLAR
Afet yönetimi sadece merkezi hükümetle sınırlı kalmıyor. Sağlık Bakanlığı, “Halk Sağlığı Acil Müdahale Ekipleri”ni kurarak olası afet ve acil durumlarda hızlı müdahale hazırlıklarını güçlendiriyor. Milli Eğitim Bakanlığı ise AFAD ile koordineli olarak MEB Arama ve Kurtarma Birimi’ni (AKUB) oluşturdu. Bu birimler, afet ve acil durumlarda öğretmenler aracılığıyla halkı bilinçlendirmeyi ve etkin müdahaleyi hedefliyor.
TÜRKİYE’DE DEPREM GERÇEĞİ
“Deprem ülkesi” olarak tanımlanan Türkiye, 485 diri fay segmentine sahip. 2025 yılı itibarıyla 32 binden fazla deprem meydana geldi; bunlardan 104’ü 4 ve üzeri, 6’sı 6 ve üzeri şiddette oldu. Son 25 yılın en fazla depreminin yaşandığı yıl ise 2023 oldu.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Türkiye’de 6,8 milyon riskli konut bulunduğunu ve bunların 1,5 milyonunun acilen dönüştürülmesi gerektiğini açıkladı. İstanbul’da ise 1,3 milyon riskli konuttan 230 bini acilen dönüştürülmeli.
DEPREME DAYANIKLI KENTLER VE BAKANLIĞIN ROLÜ
Afet Bakanlığı kurulursa, kentlerin deprem dirençli hâle getirilmesi hız kazanacak. Yeni bakanlık, yerel yönetimlerle koordineli çalışarak halkın bilinçlendirilmesini ve şehirlerin afetlere karşı hazırlıklı olmasını sağlayacak. Ayrıca, deprem sonrası hızlı müdahale ve risk yönetimi stratejileri de merkezi bir yapı ile güçlendirilecek.
