Fosfin gazı nedir, nerelerde kullanılır? Tarımda fümigasyon amaçlı kullanılan PH₃’ün özellikleri, riskleri ve güvenli kullanım koşulları uzman uyarılarıyla birlikte ele alınıyor.

Fosfin gazı nedir?

Tarım ve gıda depolama alanlarında yaygın biçimde kullanılan fosfin (PH₃), yüksek toksisitesi nedeniyle dikkatle izlenmesi gereken bir kimyasaldır. Renksiz ve kokusuz olan bu gaz, havadan ağır yapısıyla alçak bölgelerde birikme eğilimi gösterir. Ticari amaçla kullanılan karışımlarda, fark edilebilirliği artırmak için sarımsak veya çürük balığı andıran koku vericiler eklenir.

Kaynama noktası –88 °C olan fosfin, havayla temas ettiğinde patlayıcı karışım oluşturabilir ve bazı durumlarda kendiliğinden tutuşabilir.

Fosfin gazı neden tehlikelidir?

Son derece toksik olan fosfin, düşük seviyelerde bile ölümcül etki gösterebilir.

Sağlık riskleri

  • Solunum yoluyla hızla emilir.

  • Yüksek dozlarda solunum yetmezliği, akciğer hasarı ve dolaşım çökmesine yol açabilir.

  • Uzun süreli maruziyet göz dokusunda hasara ve kalıcı görme kaybına neden olabilir.

  • Kronik temas durumunda organ hasarları görülebilir.

Bu nedenle fosfin kullanılan alanlarda gaz izleme sistemleri, kişisel koruyucu ekipman ve etkin havalandırma zorunludur.

Fosfin gazı nerelerde kullanılır?

Tarım ürünlerinin fümigasyonunda

Fosfin, tahıl depolarında zararlıların yok edilmesinde en çok tercih edilen yöntemlerden biridir.
Kullanıldığı başlıca ürünler:

Alüminyum veya magnezyum fosfit tabletlerinin nemle temasında fosfin gazı açığa çıkar ve depodaki zararlıları etkisiz hâle getirir.

Hayvan yemlerinin korunmasında

Silolar, büyük yem depoları ve ambarlarda bakteri ve böcek oluşumunu önlemek amacıyla kontrollü fümigasyon yapılır.

İhracat ürünlerinde zorunlu uygulamalar

Birçok ülke, ithal ettiği tarım ürünlerinde fümigasyon şartı aramaktadır. Fosfin, kalıntı bırakmaması nedeniyle uluslararası ticarette yaygın şekilde kullanılmaktadır.

Fosfin gazı nasıl tespit edilir?

Kokusuz ve renksiz olması nedeniyle fosfinin fark edilmesi oldukça güçtür. Güvenli kullanım için:

  • Koku verici katkılar eklenir.

  • Depolarda sürekli gaz algılama sistemleri bulunur.

  • Çalışanlar taşınabilir dedektörlerle bireysel ölçüm yapar.

Fosfin gazı zehirlenmesi nasıl olur?

Zehirlenmeler çoğunlukla fümigasyon sırasında fark edilmeyen kaçaklardan kaynaklanır. İlk belirtiler arasında:

  • Baş dönmesi

  • Bulantı ve kusma

  • Göğüs ağrısı

  • Nefes darlığı

  • Bilinç bulanıklığı

Ağır vakalarda kısa sürede kalp ve solunum durması görülebilir.

Kaynak: Haber Merkezi