Yeni yayımlanan bir rapor, önümüzdeki 20 yıl içinde dünya genelinde kanser ölümlerinin yüzde 75’e kadar artabileceğini ortaya koydu. Uzmanlar, yaşlanan nüfus, sağlıksız yaşam alışkanlıkları ve çevresel risk faktörlerinin bu artışı tetiklediğini vurguluyor.
ABD’li bilim insanlarının analizine göre, 1990’dan bu yana yeni kanser vakaları dünya genelinde iki kattan fazla artarak 2023’te 18,5 milyona ulaştı. Aynı dönemde kanserden ölümler de yüzde 74 artışla 10,4 milyon oldu.
2050 öngörüleri ise alarm verici:
• Yeni kanser vakalarının yüzde 61 artışla 30,5 milyona ulaşması bekleniyor.
• Küresel kanser ölümlerinin yüzde 75 artarak 18,6 milyon civarına çıkacağı tahmin ediliyor.
UZMANLARDAN HÜKÜMETLERE ACİL ÇAĞRI
Bilim insanları, hükümetleri obezite, sigara ve sağlıksız beslenme gibi risk faktörleriyle mücadeleye ve kanseri erken teşhis eden tarama programlarını yaygınlaştırmaya çağırdı. Michelle Mitchell, “Kanser vakaları ve ölümleri artıyor. HPV aşısı ve tütün kontrolü gibi önlemlere uluslararası odaklanma şart” dedi.
ÜLKE ÜLKE KANSER TABLOSU
The Lancet dergisinde yayımlanan çalışmaya göre:
• 1990-2023 arasında Lübnan’da kanser vakaları yüzde 80 arttı.
• Ekvator Ginesi ve Laos’ta ölüm oranları sırasıyla yüzde 72 ve yüzde 55,8 yükseldi.
• Birleşik Arap Emirlikleri’nde vakalarda yüzde 56, Kazakistan’da ölümlerde yüzde 58,2 düşüş kaydedildi.
• Dünya genelinde en sık teşhis edilen kanser türü meme kanseri olurken, ölümlerde başı trakea, bronş ve akciğer kanseri çekiyor.
TÜRKİYE’DE KANSER DURUMU
Onkoloji uzmanı Prof. Dr. Türkan Öztürk Topcu, Türkiye’de de kanser vakalarının arttığını belirterek, “Yaşam süresinin uzaması ve çevresel riskler artışın başlıca sebepleri. 2024’te yeni vaka sayısı 250 bin civarında, ölümler ise 132-140 bin arası” dedi.
Türkiye’de en sık görülen kanser türleri:
• Erkeklerde: Akciğer (%25), prostat (%13), mesane.
• Kadınlarda: Meme (%23), tiroid (%11), kalın bağırsak.
RİSK FAKTÖRLERİ VE ÖNLEMLER
Araştırmalar, küresel kanser ölümlerinin yüzde 42’sinin sigara, sağlıksız beslenme, yüksek kan şekeri ve toksinlerle ilişkili olduğunu gösteriyor. Tütün kullanımı, ölümlerin yüzde 21’ine katkı sağlıyor.
