Sosyal Güvenlik Uzmanı Yavuz Kurt, sigortalıların eksik prim günlerini tamamlamaları ve sigorta başlangıç tarihlerini geri çekebilmeleri açısından hizmet borçlanmasının kritik önem taşıdığını vurgulayarak yıl bitmeden başvuru yapılması gerektiğini söyledi.
Kurt, hem asgari ücret artışı hem de Meclis’te görüşülen torba yasa nedeniyle 2025’te borçlanma maliyetlerinin büyük oranda artacağını belirtti.
Hizmet borçlanması nedir?
Hizmet borçlanması; sigortalıların çeşitli nedenlerle çalışamadıkları ve SGK’ya bildirim yapılamayan süreleri sonradan prim olarak ödeme imkânı sunan bir uygulamadır.
Bu kapsamda borçlanılabilen süreler arasında şunlar yer alıyor:
-
Askerlik süreleri
-
Doğum sonrası çalışılmayan dönemler (her çocuk için 2 yıla kadar, en fazla 3 çocuk)
-
Memurların ücretsiz izin dönemleri
-
Avukatlık stajı
-
Doktorların fahri asistanlık süreleri
-
Tutukluluk ve gözaltı süreleri
-
Grev ve lokavtta geçen süreler
-
13 Şubat 2011 sonrası kısmi çalışma süreleri
Borçlanma yapabilmek için kişinin memur, işçi veya esnaf statüsünde en az 1 gün sigortalı bildirilmiş olması yeterli.
Günlük borçlanma bedeli hızla artacak
Mevcut uygulamada sigortalılar, günlük asgari ücret ile bu ücretin 7,5 katı arasında belirlenen prime esas kazanç üzerinden %32 oranında borçlanma primi ödüyor.
Bugün itibarıyla 4/a (SSK) için:
-
1 günlük borçlanma: 277,40 TL
-
Aylık borçlanma: 8.322 TL
-
Yıllık borçlanma: 99.864 TL
Ancak 2025 başında iki kritik değişiklik birden geliyor:
1. Asgari ücret artışı
Asgari ücretin yükselmesiyle borçlanma tabanı da yükselecek.
Bu artış otomatik olarak borçlanma maliyetlerini artıracak.
2. Torba yasa ile oran yüzde 45’e çıkıyor
Meclis’te görüşülen ve Aralık ayında yasalaşması beklenen torba yasaya göre, günlük borçlanma oranı %32’den %45’e çıkacak.
Bu düzenleme yürürlüğe girdiğinde:
-
1 günlük borçlanma maliyeti yüzde 40’a yakın artacak,
-
Özellikle askerlik ve doğum borçlanması yapmak isteyen sigortalıların ödeyeceği tutar ciddi şekilde yükselecek.
“Sigortalılar elini çabuk tutmalı”
SGK Uzmanı Yavuz Kurt, yaklaşan zam nedeniyle sigortalıları uyardı:
“Hem asgari ücret artışı hem de borçlanma oranının yükselmesi aynı anda gerçekleşecek. Borçlanmak isteyenlerin yıl bitmeden başvuru yapması büyük avantaj sağlar.”
Kurt’a göre erken başvuru yapanlar, hem mevcut düşük oranlardan yararlanacak hem de 2025’teki büyük mali yükten korunmuş olacak.
Başvuru nasıl ve nereye yapılıyor
Hizmet borçlanmasına ilişkin talepler, SGK müdürlüklerinde hazır olan hizmet borçlanması başvuru belgesi veya kişinin kendisinin hazırlayabileceği borçlanma isteğini belirtir bir dilekçe ile SGK il ve merkez müdürlüklerine bizzat yapılabileceği gibi e-Devlet üzerinden de bu başvurular kolaylıkla yapılabiliyor.
İstediğim kadar süreyi borçlanabilir miyim
Sigortalılar borçlanabileceklerin sürelerin tamamını ödemek zorunda değillerdir. Yalnızca hak etmek istedikleri sosyal güvenlik hizmetlerinden yararlanabilmek için yeterli süreyi borçlanabilirler. Örneğin 540 gün askerlik yapmış sigortalı emeklilik için 320 güne ihtiyaç duyuyor ise sadece bu kadar günü için de borçlanma yapabilecektir.
Borçlanılan tutarlar geri alınabilir mi
Aylık bağlanmamış olması şartıyla SGK’ye yazıyla müracaat ederek borçlanmadan vazgeçilmesi mümkün. Bu durumda ödenen borçlanma tutarının tamamı faizsiz iade edilir. Ödenen paranın bir kısmının iadesi ise mümkün değildir. Sigortalılar herhangi bir süre ve bir defaya mahsus şartı olmaksızın ödedikleri borçlanma bedellerini bu kapsamda her zaman ve her defa geri talep edebileceklerdir.
Borçlanılan tutarlar ne zamana kadar ve nereye ödenmeli
Sigortalılar başvuru yaptıklarında SGK tarafından hesaplanan borç tutarı, iadeli taahhütlü olarak kendilerine bildirilir. PTT alındısının ilgiliye teslim edildiği tarih borcun tebliğ tarihidir. Bu tarihten itibaren bir ay içinde borçlanma bedelinin bankaya ödenmesi gerekir. Tebliğ edilen borcunu süresi içinde ödemeyenler ile kısmi ödeme yapanların kalan sürelerinin borçlandırılması içinse yeni başvuru yapılması gerekecektir.
Borçlanma hangi sigortalılık statüsünden sayılır
Askerlik, doğum, doktora, tıpta uzmanlık, avukatlık stajı, doktorların fahri asistanlığı, grev, lokavt süreleri, gözaltı ve tutukluluk halleri, kısmi süreli çalışanların eksik günleri, borçlanma talebi yapılan tarihte tabi olunan son sigortalılık statüsü ne ise o statüden borçlandırılır. Örneğin son olarak 4/1-a (SSK) statüsünde çalışan bir kişinin borçlandırılan süreleri bu kapsamda değerlendirilir. Zorunlu sigortalılığından sonra isteğe bağlı prim ödeyenlerin borçlanmaları halindeyse bu süreler 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamında değerlendirilecektir.
Sigorta başlangıcı öne çekilir mi
İlk defa sigortalı olunan tarihten önceki süreler için borçlanma yapılması durumunda sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Ancak bu durum askerlik, doktora öğrenimi, tıpta doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri, fahri asistanlık, avukatlık stajı ve kişilerin kanun gereği yurt dışında resmî öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmı için geçerlidir. Bir başka deyişle her borçlanma sigortalılık başlangıç tarihinizi öne çekmeyecektir.
