Günlük hayatımızda sık sık hoş olmayan kokularla karşılaşabiliyoruz. Çöp ya da dışkı kokusu gibi durumlar bizi rahatsız etse de bilim insanlarına göre bu kokular, sağlığımız için doğrudan bir tehlike oluşturmuyor. Asıl işlevleri, burnumuza olası bir tehlike sinyali göndermek.
KOKU MOLEKÜLLERİ NEDEN ZARARSIZ?
Kötü kokuları oluşturan moleküller oldukça küçük yapılardan meydana geliyor. Bu boyut, virüs taşımak için yetersiz. Dolayısıyla koku almak tek başına hastalığa yol açmıyor.
BURNUMUZDAKİ KARMAŞIK SİSTEM
İnsan burnunda 6 ila 10 milyon arasında koku hücresi bulunuyor. Bu hücreler 400 farklı tipten oluşuyor ve her biri farklı proteinlere yanıt veriyor. Üstelik tek bir koku molekülü birden fazla reseptörü harekete geçirebiliyor. Beyin bu sinyalleri birleştirerek kokunun hoş mu yoksa rahatsız edici mi olduğuna karar veriyor.
KOKULAR YALNIZCA BURNDA KALMAZ
Koku molekülleri sadece burnumuzla sınırlı kalmaz; cilde, kıyafetlere, halılara ve yiyeceklere de yapışabilir. Moleküllerin yüzeylerde kalma süresi, yüzeyin yapısına bağlıdır. Halılar gibi girintili çıkıntılı yüzeyler kokuyu yıllarca tutabilir.
DIŞKI KOKUSU NEDEN BU KADAR RAHATSIZ EDİCİ?
En sık akla gelen kötü koku kaynağı dışkıdır. Bunun nedeni dışkının zararlı maddeleri barındırabilme ihtimalidir. Dokunmak ya da ağza yaklaştırmak hastalık riski taşırken, yalnızca koklamak tehlike oluşturmaz.
PSİKOLOJİK ETKİLER
Kötü kokular doğrudan hasta etmese de psikolojik etkiler yaratabilir. Uzun süre maruz kalındığında baş ağrısı ya da mide bulantısı gibi semptomlar görülebilir. Ancak uzmanlar, bu etkilerin fiziksel değil psikolojik kökenli olduğunu belirtiyor.
Kötü kokular bizi hasta etmiyor, ancak ruh halimizi olumsuz etkileyebiliyor. Yani sağlığımız için değil ama psikolojimiz için rahatsız edici bir durum söz konusu.
