NASA’nın Perseverance keşif aracı, Mars’ın Jezero Krateri’nde topladığı “Sapphire Canyon” adlı kaya örneğinde yaşam ihtimalini gündeme getiren iki mineral buldu.
Vıvıanıt VE Greijit’in önemi
Keşif aracının PIXL ve SHERLOC cihazları, kayada vivianit (demir fosfat) ve greijit (demir sülfür) tespit etti.
Vivianit, Dünya’da genellikle organik maddelerin çürüdüğü bataklık ve göl tabanlarında görülüyor.
Greijit ise sülfatla enerji üreten mikroorganizmalarla ilişkilendiriliyor.
Her iki mineral de, mikropların yaygın olarak kullandığı redoks süreçleri ile bağlantılı.
Yaşam ihtimali mi, kimyasal tesadüf mü?
Bilim insanları, bu minerallerin canlı süreçler dışında da oluşabileceğini hatırlatıyor. Yüksek sıcaklık ya da aşırı asidik ortamlar da benzer izler bırakabiliyor. Ancak incelenen kayada bu koşullara dair bir işaret bulunmadı. Bu da biyolojik açıklamayı güçlendiriyor.
Astrobiyolog Williams, bazı redoks reaksiyonlarının canlılar olmadan neredeyse imkânsız derecede yavaş ilerlediğini belirtiyor.
Beklenmedik bir keşif
Bulguların nispeten genç kayalarda ortaya çıkması araştırmacılar için sürpriz oldu. Bilim insanları yaşam izlerini daha eski katmanlarda arıyordu. Bu sonuç, Mars’ın düşündüğümüzden çok daha uzun süre yaşanabilir kalmış olabileceğini gösteriyor.
Sonraki adım
Şimdi gözler, Perseverance’ın topladığı örneklerin Dünya’ya getirilmesinde. NASA ve ESA, 2030’lu yıllarda Mars Sample Return göreviyle bu kaya parçalarını laboratuvarlarda incelemeyi planlıyor.
Bilim insanları, eğer bu minerallerin biyolojik kökeni doğrulanırsa bunun “insanlık tarihindeki en büyük keşiflerden biri” olacağını vurguluyor.
