İnsanlarla karşılaşıldığında en dikkat çeken özelliklerden biri göz rengidir. Özellikle mavi gözler çoğu kişiye çekici gelir. Ancak bilim insanlarına göre mavi gözlerde sanıldığı gibi mavi pigment bulunmaz; renk aslında ışığın saçılmasıyla oluşur.
Tyndall etkisi ve göz rengi
Daily Mail’in aktardığına göre, mavi rengin kaynağı “Tyndall etkisi”dir. Bu etki, gökyüzü ve denizin mavi görünmesiyle aynı şekilde çalışır. Yani gözlerdeki renk, ışığın kısa dalga boylarının saçılmasıyla ortaya çıkar.
Melanin belirleyici faktör
Avustralya Bond Üniversitesi’nden Dr. Davinia Beaver, göz rengini belirleyen asıl faktörün melanin olduğunu vurguluyor.
Kahverengi gözlerde yüksek melanin yoğunluğu ışığı emer ve koyu renk oluşturur.
Mavi gözlerde melanin azdır, bu yüzden ışığın kısa dalga boyları daha fazla saçılır ve gözler mavi görünür.
Yeşil ve ela gözlerin sırrı
Yeşil gözler, maviye göre daha fazla melanin içerir; ancak kahverengiye kıyasla daha az yoğunluğa sahiptir. Bu nedenle dünyada daha nadir görülür.
Ela gözlerde ise melanin dağılımı düzensizdir. Bu durum, ışığa bağlı olarak farklı tonların görülebilmesine neden olur.
Göz renginde genlerin rolü
Uzun yıllar göz renginin tek bir genle belirlendiği sanılsa da, günümüzde bunun çok sayıda genin etkisiyle oluştuğu biliniyor. Bu nedenle aynı ailede çocukların farklı göz renklerine sahip olması mümkündür. Hatta mavi gözlü ebeveynlerden yeşil ya da açık kahverengi gözlü çocuklar doğabilir.
Bebeklerde göz rengi neden değişiyor?
Özellikle Avrupa kökenli bebekler, düşük melanin nedeniyle doğduklarında mavi ya da gri gözlü olabilir. Ancak ilk yıllarda pigment biriktikçe göz rengi kalıcı tonuna kavuşur. Genellikle yetişkinlikte göz rengi sabit kalır.
Bazı kişilerde görülen heterokromi, yani iki gözün farklı renkte olması, genetik faktörlerden, yaralanmalardan ya da sağlık sorunlarından kaynaklanabilir.
Kate Bosworth ve Mila Kunis bu özelliğe sahip ünlülerden.
David Bowie’nin farklı görünümlü gözleri ise gençlik yıllarında geçirdiği bir kazadan sonra ortaya çıkmıştır.
En yaygın göz rengi
Araştırmalara göre, dünya genelinde en yaygın göz rengi kahverengidir. İngiltere’de ise en sık görülen göz rengi mavidir.
