Macar edebiyatının usta ismi László Krasznahorkai, 2025 Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi oldu.
Derin felsefi temaları, uzun cümle yapıları ve insanlığın karanlık yönlerini işleyen eserleriyle tanınan yazar, çağdaş Avrupa edebiyatının en etkileyici kalemlerinden biri olarak kabul ediliyor.
László Krasznahorkai kimdir?
1954 yılında Macaristan’da dünyaya gelen Krasznahorkai, sosyal güvenlik uzmanı Júlia Pálinkás ile avukat György Krasznahorkai’nin oğludur. 1973-1976 yılları arasında József Attila Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı. Üniversite yıllarında Gondolat Könyvkiadó yayınevinde çalışarak edebiyat dünyasına adım attı.
Edebiyata “Şeytan Tangosu” ile girdi
Yazarın ilk romanı “Sátántangó” (Şeytan Tangosu) 1985 yılında yayımlandı. Bu eser, hem Macaristan’da hem de uluslararası alanda büyük yankı uyandırdı. Başarısının ardından Krasznahorkai kısa sürede ülkesinin en önemli edebiyatçılarından biri hâline geldi.
Uzakdoğu felsefesinin izleri
1987’de Batı Berlin’e giderek bir yıl orada yaşayan yazar, sonrasında Fransa ve İspanya’da bulundu. 1990’lı yıllarda ise Çin, Japonya ve Moğolistan’ı ziyaret etti. Bu dönem, eserlerine Uzakdoğu düşüncesinin derin etkilerinin yansıdığı bir kırılma noktası oldu.
Béla Tarr ile sinemada ortaklık
Krasznahorkai, dünyaca ünlü Macar yönetmen Béla Tarr ile uzun yıllar süren bir iş birliği yürüttü. İkilinin ortaklığı, 1988 yapımı “Kárhozat” filmiyle başladı ve 2011’deki “A torinói ló” (Torino Atı) filmine kadar sürdü. Tarr’ın filmlerinin çoğunda senaryo Krasznahorkai’ye ait.
Türkçe'de yayımlanan eserleri
Krasznahorkai’nin başyapıtı “Şeytan Tangosu” 2013’te, bir diğer eseri “Savaş ve Savaş” ise 2014 yılında Can Yayınları tarafından Türkçeye kazandırıldı. Her iki eser de yazarın karanlık, yoğun ve felsefi anlatım tarzını yansıtıyor.
2025 Nobel Edebiyat Ödülü
Krasznahorkai, insan doğasının karmaşıklığını benzersiz bir üslupla ele aldığı eserleriyle 2025 Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldü. İsveç Akademisi, yazarı “modern çağın varoluş sancılarını benzersiz bir dilsel sabırla anlatan” bir isim olarak tanımladı.
