Görüntülü aramada annenizin sesiyle konuşuyor, babanızın yüzüyle size bakıyor ama aslında o bir dolandırıcı! 2025 yılı, yapay zekanın "insan taklidi" konusunda kusursuzlaştığı ve siber suçların "dijital hortlaklara" dönüştüğü yıl olarak tarihe geçiyor. Peki, kendinizi ve ailenizi bu 'hayalet' saldırılardan nasıl koruyacaksınız?
Yapay zeka teknolojisi, 2025'in son çeyreğinde siber güvenliğin en büyük kabusu haline geldi. Artık dolandırıcılar sadece sahte e-postalar göndermiyor; sosyal medyadaki 30 saniyelik bir videonuzu kullanarak sesinizi ve yüzünüzü saniyeler içinde kopyalıyor.
Deepfake dolandırıcılığı: "Oğlum, acil paraya ihtiyacım var"
Siber güvenlik uzmanları, son aylarda artan "görüntülü sahtekarlık" vakalarına karşı uyarıyor. Yöntem oldukça basit ama korkutucu:
Veri toplama: Sosyal medya hesaplarınızdan ses örnekleriniz ve yüz hatlarınız çekiliyor.
Canlı taklit: Yapay zeka, telefon ekranında sizin yüzünüzü ve sesinizi canlı olarak simüle ediyor.
Senaryo: "Kaza yaptım, hastanedeyim, cüzdanımı kaybettim" diyerek ailenizden acil para transferi isteniyor. Görüntüde siz olduğunuz için aile üyeleri şüphe duymuyor.
"Dijital miras" ve vefat edenlerin suistimali
2025'in en büyük etik tartışması ise vefat eden kişilerin dijital kimlikleri. Dolandırıcılar, hayatını kaybeden kişilerin sosyal medya hesaplarını ele geçirip, onların ses ve görüntülerini canlandırarak yakınlarını dolandırıyor. Bu durum, hukuk dünyasında "Dijital Miras Kanunu" ihtiyacını doğurdu.
Kendinizi korumak için 3 altın kural (2026 rehberi)
Siber güvenlik uzmanları, yapay zekayı yapay zekayla yenemediğimiz bu dönemde "analog" çözümler öneriyor:
-
1. Aile içi "Güvenlik Parolası": Ailenizle aranızda sadece sizin bildiğiniz anlamsız bir kelime belirleyin (Örn: "Mavi Limon"). Şüpheli bir durumda bu parolayı sorun; yapay zeka bunu bilemez.
-
2. "Göz Kırp" ve "Yandan Bak" Testi: Mevcut Deepfake teknolojileri, profil görüntüsünde ve hızlı göz hareketlerinde hala milisaniyelik hatalar yapıyor. Görüntülü aramada şüphelendiğiniz kişiye "yüzünü sağa çevir" veya "hızlıca göz kırp" deyin.
-
3. Dijital vasiyet oluşturun: Google ve Apple gibi platformların "Vasiyet Edilen Kişi" özelliklerini kullanarak, dijital verilerinizin öldükten sonra kim tarafından yönetileceğini veya silineceğini şimdiden belirleyin.
Platformlar hazırlıklı
Facebook gibi bazı sosyal medya platformları, öldüğünüzde hesabınızı yönetebilecekbir kişiyi eklemenize olanak tanır .
Instagram’da anıtlaştırma ve silme özellikleri bulunmaktadır.
Apple, ölümünüzden sonra hesabınıza erişebilecek bir veya daha fazla kişiyi eski kişiler olarak adlandırmanıza olanak tanır.
Google, bir hesabın ne zaman devre dışı olarak kabul edilmesi gerektiğini (üç ila 18 ay arasında) onaylayan bir özelliğe sahiptir; bu sürenin sonunda en fazla 10 kişi bilgilendirilebilir ve mesajlarınızı, e-postalarınızı onlar yönlendirebilir.
Teknolojik vâsi atayın
- Dijital vasiyetname için öncelikle çevrimiçi hesaplarınızı içeren bir liste hazırlayın.
- Siz öldükten sonra hesaplarınızı açık bırakması veya kapatması için bir yakınınızı dijital vâsi olarak atayın.
- Şifrelerinizi de bu güvendiğiniz vâsiye bildirin.
- Dijital vasiyetnamenizde yer alacak “dilek mektubu”nda öldükten sonra hesaplarınızda hangi işlemlerin yapılmasını istediğinizi yazın.
- Değerli fotoğrafları ve videoları bir sabit sürücüye yedeklemeye, uygulayıcılarınızdan birine bunun nerede olduğunu söylemeye değer.
