Türkiye'de tüketicinin en temel sorunu olmaya devam eden yüksek gıda fiyatları, üretici ile market rafları arasındaki büyük fiyat farkını bir kez daha gündeme taşıdı. Özellikle sonbahar ve kış mevsimi geçişlerinde artan lojistik ve depolama maliyetleri, tarladan markete fiyat farkını bazı ürünlerde dört katına kadar çıkardı.
TÜİK verileri, tarımsal girdi maliyetlerinin bir önceki yıla göre %34,60 (Eylül 2025 verisi) artış gösterdiğini ortaya koyarken, bu artışın market fiyatlarına katlanarak yansıması dikkat çekiyor.
Güncel fiyatlar ne söylüyor? Fiyat makası tablosu
Güncel hal kayıtlarına (Denizli ve Bursa Hali 17-20 Kasım 2025 ortalaması) göre, temel gıda ürünlerinin toptan satış fiyatları ile market raflarındaki perakende fiyatları arasında çarpıcı bir makas oluştu.
| Ürün adı | Hal ortalama fiyatı (Üreticiye yakın) | Market ortalama fiyatı (Tahmini) | Fiyat farkı oranı (Yaklaşık) |
| Domates (Sera) | 25 TL | 80 - 100 TL | 3,2 - 4 Kat |
| Limon | 50 TL | 150 - 200 TL | 3 - 4 Kat |
| Mandalina | 20 TL | 60 - 80 TL | 3 - 4 Kat |
| Ispanak | 30 TL | 90 - 120 TL | 3 - 4 Kat |
| Elma | 60 TL | 120 - 150 TL | 2 - 2,5 Kat |
Peki, tarladan markete fiyat farkı neden bu denli yüksek? Uzmanlar ve sektör temsilcileri, bu devasa fiyat makasının oluşmasında etkili olan üç ana unsura dikkat çekiyor:
Lojistik ve nakliye maliyetlerindeki artış
TÜİK'in açıkladığı Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi'ne göre, girdi maliyetlerindeki en büyük artışlardan biri akaryakıt ve enerji fiyatları kaynaklıdır. Ürünün tarladan alınması, paketlenmesi, hal merkezine, oradan da market depolarına ve nihayetinde raflara ulaşması, birden fazla nakliye sürecini içerir. Akaryakıt zamları, bu zincirdeki her aşamaya ek maliyet olarak yansımaktadır.
Aracı sayısı ve komisyon ücretleri
Üretici ile tüketici arasına giren aracı sayısının fazlalığı, her aşamada ek komisyon, depolama ve fire maliyeti getirmektedir. Hal Yasası'nda bu aracı sayısını azaltmaya yönelik düzenlemeler beklenirken, özellikle küçük üreticiler, ürünlerini doğrudan büyük zincirlere ulaştırmakta zorluk çektiği için aracılarla çalışmak zorunda kalmaktadır.
Tarımsal girdi maliyetlerindeki yıllık yükseliş
Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE), Ekim 2025 itibarıyla bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 45,40 artış kaydetmiştir. Üreticinin karşılaştığı yüksek gübre, tohum, ilaç ve işçilik maliyeti, ürünün tarladan çıkış fiyatını yükseltmekte, bu da market fiyatlarının temelini oluşturmaktadır.
TÜİK gıda fiyatları değişim verisi
Ekim 2025 Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) verilerine göre Gıda ve Alkolsüz İçecekler ana harcama grubunda yıllık artış yüzde 34,87 olarak gerçekleşmiştir. Gıda fiyatlarındaki aylık değişim ise Eylül ayına göre yüzde 3,41'dir. Bu veriler, gıda fiyatlarının genel enflasyonun üzerinde seyretmeye devam ettiğini göstermektedir.
