Alzheimer hastalığında kullanılan mevcut ilaç tedavileri, hastalığın ilerleyişini tamamen durdurmakta çoğu zaman yetersiz kalırken, Transkraniyal Puls Stimülasyon (TPS) yöntemi tamamlayıcı bir tedavi seçeneği olarak dikkat çekiyor. Kısa ultrasonik uyarılarla beynin derin bölgelerini hedef alan TPS’nin, bilişsel fonksiyonlar üzerinde olumlu etkiler sağlayabildiği belirtiliyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Barış Metin, Alzheimer hastalığında uygulanan TPS tedavisinin etki mekanizması, uygulama süreci ve güvenliği hakkında değerlendirmelerde bulundu.
İlaç tedavisine rağmen ilerleyen hastalarda TPS uygulanabiliyor
Alzheimer’ın kronik ve ilerleyici bir hastalık olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Barış Metin, hastalarda bilişsel fonksiyonların zamanla azaldığını ifade etti. Güncel ilaç tedavilerinin hastalığın seyrini tamamen durduramadığını vurgulayan Metin, şu ifadeleri kullandı:
“Güncel ilaç tedavileriyle hastalığın ilerlemesi tamamen durdurulamıyor, yalnızca bir miktar yavaşlatabiliyoruz. İlaç tedavisi almasına rağmen hastalığı ilerlemeye devam eden ve belirtileri artan hastalarda TPS tedavisi uygulanabilir ve bu tedavinin faydasından istifade edilebilir.”
TPS, derin beyin bölgelerini hedef alıyor
Transkraniyal Puls Stimülasyonun çalışma prensibine değinen Prof. Dr. Metin, TPS’nin çok kısa ultrasonik dalgalarla beyin aktivitesini değiştirmeyi amaçlayan bir nöromodülasyon yöntemi olduğunu belirtti.
“TPS, beyne çok kısa ultrasonik dalgaların verilmesi sonucu beyin aktivitesinin değiştirilmesi prensibiyle çalışan bir cihaz. Bu yönüyle TPS, nöromodülasyon tedavileri olarak adlandırılan tedavi grubu içerisinde yer alır.”
TPS’nin, transkraniyal manyetik stimülasyon (TMS) gibi diğer yöntemlere kıyasla beynin daha derin bölgelerine ulaşabildiğini aktaran Metin, yöntemin uygulama sürecini şöyle anlattı:
“TPS yöntemi, beynin içerisine çok kısa ultrasonik uyarılar gönderir. Bu sayede diğer nöromodülasyon yöntemlerinin ulaşamadığı çok daha derin beyin bölgelerine ulaşabilir. Böylece, diğer nöromodülasyon yöntemlerine kıyasla beynin daha derin bölgelerini uyararak beyin aktivitesinde değişiklik oluşturabilir.”
Alzheimer’da CE onaylı bir yöntem
TPS’nin en sık uygulandığı hastalığın Alzheimer tipi demans olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Metin, yöntemin Avrupa Birliği CE onayına sahip olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, Alzheimer’a henüz dönüşmemiş hafif bilişsel bozukluğu olan hastalarda da uygulanabildiğini belirtti.
“TPS tedavisi farklı hastalıklarda da uygulanabilir. Ancak en sık uygulandığı hastalık, Avrupa Birliği CE onayı almış olan Alzheimer tipi demans hastalığıdır. Aynı zamanda Alzheimer tipi demansa henüz dönüşmemiş, daha hafif bilişsel problemi bulunan hastalarda da uygulanabilir.”
Kısa sürede tamamlanan seanslar
Tedavi sürecine ilişkin bilgi veren Prof. Dr. Metin, TPS’nin genellikle haftada üç seans olacak şekilde, iki haftada toplam altı seans uygulandığını söyledi. Tedavinin, eğitimli personel tarafından MR görüntüleri eşliğinde planlandığını aktardı.
“Tedavi, gerekli eğitimleri almış, güvenli uygulama testlerini geçmiş personel tarafından gerçekleştirilir. Hastanın MR görüntüleri eşliğinde, beyinde uygulanacak bölgeler belirlenerek bu bölgelerin üzerine uyarılar eğitimli personel tarafından uygulanır. Bir seansta toplam 6 bin atım yapılır.”
Çalışmalarda bilişsel performansta iyileşme gözlendi
TPS yöntemiyle ilgili yapılan çalışmalara değinen Prof. Dr. Metin, tedavi sonrasında hastaların bilişsel performanslarında belirgin iyileşmeler saptandığını ifade etti. Güvenlik açısından da yöntemin ciddi bir risk oluşturmadığını belirten Metin, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Hastalar ve hasta yakınları tarafından sıkça bu tedavinin bir yan etkisi olup olmadığı soruluyor. Genellikle hastalarda herhangi bir yan etki tariflenmemekte ve güvenlik açısından bir risk oluşturmamaktadır.”
Kimlere uygulanmıyor?
TPS’nin, Alzheimer hastalığında doğrudan onay almış bir yöntem olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Metin, bazı hasta gruplarında dikkatli olunması gerektiğini belirtti.
“TMU’dan farklı olarak Alzheimer hastalığında doğrudan onay almış bir yöntemdir.”
Yakın zamanda inme ya da beyin kanaması geçirmiş hastalarda uygulanmaması gerektiğini ifade eden Metin, kafa içinde beyin pili veya işitme implantı bulunan hastalar dışında TPS’nin birçok hastada güvenle kullanılabildiğini sözlerine ekledi.
