Asgari ücret zammı, milyonlarca çalışan ve işverenin gündeminde. Yeni düzenlemeyle net asgari ücret 28 bin 75 liraya yükselirken, artışın özel sektördeki diğer maaşlara nasıl yansıyacağı merak konusu oldu. Merkez Bankası’nın hesaplamaları, ortalama ücret artışının gelecek yıl yüzde 25 civarında gerçekleşmesi gerektiğine işaret ediyor.
Asgari Ücret ve İşveren Maliyeti Arttı
Habertürk’ün aktardığı bilgilere göre, asgari ücret yüzde 27 oranında artırıldı. Buna göre;
-
Brüt asgari ücret: 26.005 TL → 33.030 TL
-
Net asgari ücret: 22.104 TL → 28.075 TL
-
Asgari ücret desteği: 1.000 TL → 1.270 TL
Öte yandan, işveren prim yükü de artıyor. Asgari ücretten kesilen işveren primi tüm sektörlerde 1 puan yükselirken, imalat dışı sektörlerde uygulanan 4 puanlık teşvik 2 puana düşürüldü. Böylece, toplam işçilerin yaklaşık yüzde 80’ini istihdam eden sektörlerde prim yükü 3 puan arttı.
Zam Sadece Asgari Ücretliyi Değil Herkesi Etkiliyor
Prim artışı yalnızca asgari ücretle çalışanları değil, tüm çalışanları kapsıyor. Bu durum, özel sektörde maaş dengelerinin yeniden şekillenmesine yol açıyor.
Merkez Bankası, 2023 Temmuz ayındaki ara zam sonrası yaptığı çalışmada, asgari ücret artışlarının diğer ücretlere yansıma oranını da inceledi.
Merkez Bankası: Ortalama Ücret Artışı Yüzde 25 Olmalı
Merkez Bankası’nın araştırmasına göre, asgari ücrette yüzde 27’lik artış, ortalama ücretlerde yaklaşık yüzde 25’lik bir artışı zorunlu kılıyor.
Kamu işçileri bu hesaplamaya dahil edilmedi. Bunun nedeni, toplu iş sözleşmelerinin 2025’te yenilenmiş olması ve zamların bordrolara gecikmeli yansıması.
Geçmiş Veriler Ne Söylüyor?
2025 yılında asgari ücret yüzde 30 artırılmıştı. Merkez Bankası hesaplarına göre, bu artış sonrası özel sektörde ortalama ücretlerde beklenen artış yüzde 28 seviyesindeydi.
Gerçekleşen tablo ise şöyle oldu:
-
Aralık: 37.502 TL
-
Mart: 46.959 TL (%25 artış)
-
Haziran: 48.392 TL
-
Eylül: 48.613 TL
Aralık ayına göre toplam artış yüzde 29–29,6 seviyelerine ulaştı.
Asgari Ücretin En Etkili Olduğu Sektörler
Araştırmaya göre, tarım dışı sektörlerde çalışanların yüzde 43,1’i asgari ücret ve altında gelir elde ediyor.
-
Sanayi: %50,4
-
İnşaat: %71,4
-
Hizmet: %37,9
Kamu ve finans sektörü dışarıda bırakıldığında, hizmet sektöründeki oran daha da yükseliyor. Konaklama ve yiyecek hizmetlerinde çalışanların yüzde 73’ü asgari ücretli veya altında.
Enflasyona Etkisi Ne Olacak?
Koç Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, asgari ücretteki her yüzde 10’luk artışın enflasyonu yaklaşık 2 puan yükselttiğini belirtiyor. Bu hesaplamaya göre:
-
Yüzde 27 zam → yaklaşık 5,5 puan enflasyon etkisi
Merkez Bankası verilerine göre ise:
-
İlk 3 ayda: %1,62 – %2,16
-
1 yıllık dönemde: %2,16 – %3,24 enflasyon etkisi
