Yaş ilerledikçe çoğumuz zihnimizin ne kadar keskin kalacağını merak ederiz. Unutkanlık, yavaş düşünme veya odaklanma güçlüğü yaşlanmanın işareti gibi görünse de, beynimiz de tıpkı diğer organlar gibi günlük davranışlarımıza tepki verir. Doğru şekilde beslenip uyarıldığında beyin, genç ve sağlıklı kalabilir. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre beyin sağlığı, bilişsel, duygusal ve davranışsal işlevleri kapsar. Günümüzde yaklaşık 55 milyon insan demansla yaşamakta ve her yıl 10 milyon yeni vaka kaydedilmektedir. Araştırmalar, sağlıklı yaşam tarzı seçimleriyle demans vakalarının yaklaşık yüzde 40’ının önlenebileceğini gösteriyor.
ZİHİNSEL EGZERSİZLE BEYNİ CANLANDIRIN
Beyin, yeni zorluklarla karşılaştığında gelişir. Okumak, bulmaca çözmek, yeni bir beceri öğrenmek veya yaratıcı aktivitelerde bulunmak, beyinde yeni sinir yollarının oluşmasına yardımcı olur. Harvard araştırmalarına göre, zihinsel olarak uyarıcı etkinlikler, hafıza kaybına karşı bir “bilişsel rezerv” oluşturabilir.
FİZİKSEL AKTİVİTE VE BEYİN SAĞLIĞI
Düzenli egzersiz kan dolaşımını artırarak hafıza ve düşünme kapasitesine katkıda bulunur. Düzenli spor yapan yetişkinlerde bilişsel işlevler iyileşirken, Alzheimer riski azalır. Sadece 30 dakikalık tempolu yürüyüş bile fark yaratabilir.
BESLENME: BEYNİN YAKITI
Yeşil yapraklı sebzeler, meyveler, kuruyemişler ve omega-3 açısından zengin besinler hafızayı ve öğrenmeyi destekler. Aşırı şeker ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak önemlidir. Alzheimer riskini azaltmak için MIND diyeti, Akdeniz ve DASH diyetlerinin bazı yönlerini birleştirerek başarılı sonuçlar sunmaktadır.
UYKU: BEYNİN SIFIRLAMA DÜĞMESİ
Hafıza düzenlemesi ve toksinlerin atılması uykuda gerçekleşir. Beyin cerrahlarına göre her gece 7-8 saat kaliteli uyku almak, beyin fonksiyonlarını korumanın en basit ve etkili yollarından biridir. Düşük kaliteli uyku ise bunama ve hafıza kaybıyla ilişkilendirilmektedir.
STRESİN BEYİN ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Uzun süreli stres, kortizol düzeylerini artırarak hafızaya zarar verebilir ve beyin hacmini küçültebilir. Meditasyon, yoga, günlük yazmak veya derin nefes alma gibi yöntemler stresi azaltmada oldukça faydalıdır.
SOSYAL BAĞLANTI BEYNİ GÜÇLENDİRİR
Yalnızlık veya sosyal izolasyon bilişsel işlevleri zayıflatırken, insanlarla etkileşim, gruplara katılım veya gönüllü aktiviteler duygusal refahı artırır.
Genç bir beyin, tek bir uygulamayla değil, düzenli egzersiz, besleyici diyet, zihinsel uyarım, yeterli uyku, sosyal bağların korunması ve stres yönetimi gibi küçük ama sürekli seçimlerle korunabilir. Beyni genç tutmak, sadece daha uzun yaşamak değil, yaşamı dolu dolu ve kaliteli geçirmekle ilgilidir.
