İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin, daha önce tamamını kamusal alan olarak planladığı Buca Eski Cezaevi için bu kez yapılaşma seçeneğini gündeme almasına TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi sert tepki gösterdi. Oda, alanın yapılaşmaya açılmasına yönelik her türlü girişime karşı hukuki mücadele yürüteceklerini açıkladı.
“Kamusal kullanım kararları kaldırılamaz”
Şehir Plancıları Odası tarafından yapılan açıklamada, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi gündemine İller Bankası’nın talebi doğrultusunda getirilen imar planı değişikliğinin; yargı kararlarına, yürürlükteki planlara ve oluşmuş toplumsal mutabakata aykırı olduğu vurgulandı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Buca Eski Cezaevi alanında yürürlükte bulunan planlarda yer alan kamusal kullanım kararlarını kaldırarak alanı yapılaşmaya açmaya yönelik her türlü girişime karşı, mesleki ve kamusal sorumluluğumuz gereği tüm hukuki haklarımızı kullanacağımızı kamuoyuna saygıyla duyururuz.”
Yıkım süreci ve belirsizlikler hatırlatıldı
Açıklamada, uzun yıllar İzmir kamuoyunun gündeminde yer alan Buca Eski Cezaevi’nin 2022 yılı başında “alelacele ve hukuki dayanakları tartışmalı biçimde” yıkıldığı hatırlatıldı. Yıkım sürecinde ve sonrasında alanın geleceğine ilişkin belirsizliklerin giderilmediği ifade edildi.
“Buca Cezaevi toplumsal hafızanın parçasıdır”
Şehir Plancıları Odası, Buca Cezaevi’nin yalnızca fiziksel bir mekân olmadığına dikkat çekerek alanın toplumsal hafıza açısından taşıdığı önemi vurguladı. Cezaevinin, fikirleri nedeniyle tutuklanan çok sayıda politik mahkûmun ve ailelerinin insan hakları ihlallerine tanıklık ettiği bir mekân olduğu belirtilerek, bu hafızanın yok sayılmasının kabul edilemez olduğu ifade edildi.
Yargı kararları yapılaşmayı reddetti
Yıkım sonrası süreçte alanın kamusal açık alan olarak değerlendirilmesi yönünde güçlü bir toplumsal irade oluştuğu kaydedilen açıklamada, bu doğrultuda açılan davalar sonucunda yüksek yoğunluklu yapılaşma öngören planların yargı kararlarıyla iptal edildiği hatırlatıldı. Yargının, yapılaşmanın şehircilik ilkeleri ve kamu yararıyla bağdaşmadığını açıkça ortaya koyduğu vurgulandı.
“Kurumsal tutarsızlık” eleştirisi
Oda, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin alanın tamamını kamusal alan olarak tanımlayan mevcut plan kararının hukuki ve toplumsal açıdan doğru olduğunu belirtirken, bu karardan geri adım atılarak yeni bir plan değişikliğinin gündeme getirilmesini “kurumsal tutarsızlık” olarak değerlendirdi.
Yapılaşma uyarısı: Trafik, altyapı ve deprem riski
Yaklaşık 80 bin metrekarelik alanın yapılaşmaya açılması halinde;
-
Buca’daki trafik yükünün artacağı,
-
Altyapı sorunlarının derinleşeceği,
-
Kent parkı olabilecek nadir bir kamusal alanın kaybedileceği,
-
Deprem riski yüksek İzmir’de toplanma ve geçici barınma alanı olarak kullanılabilecek kritik bir alanın ortadan kalkacağı
uyarısında bulunuldu.
Büyükşehir’e geri adım çağrısı
Şehir Plancıları Odası, açıklamasının sonunda İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne, İller Bankası’nın talebi doğrultusunda hazırlanan plan değişikliğini geri çekme ve alanın tamamını kamusal kullanım olarak tanımlayan mevcut plan kararına sahip çıkma çağrısı yaptı. Oda, alanın yapılaşmaya açılmasına yönelik her türlü girişime karşı hukuki mücadele yürüteceklerini duyurdu.
