Mevsim geçişlerinde artan grip ve soğuk algınlığı vakalarıyla birlikte sıkça görülen öksürük şikayetleri, bazı durumlarda ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Uzmanlar, üç haftadan uzun süren ve tedaviye rağmen geçmeyen öksürüklerin sadece solunum yollarıyla sınırlı olmayabileceği, hatta beynin bu durumdan sorumlu olabileceği uyarısında bulunuyor.
BEYİN, ÖKSÜRÜKTE MERKEZİ ROL OYNUYOR
Tıbbi araştırmalara göre öksürük, vücudun savunma mekanizmalarından biri. Ancak beyin sapında yer alan “öksürük merkezi”nin aşırı uyarılması, özellikle kronikleşen vakalarda öksürüğün fiziksel bir neden olmadan da devam etmesine yol açabiliyor. Bu duruma “nöropatik öksürük” adı veriliyor.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ayla Yıldız, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Bazı kişilerde enfeksiyon geçtikten sonra öksürük haftalarca devam edebiliyor. Bu hastalarda sinir sistemindeki duyarlılık artıyor ve beyin, artık öksürüğü otomatik bir refleks olarak sürdürüyor. Bu da tedaviyi zorlaştıran faktörlerden biri” dedi.
ÜÇ HAFTADAN UZUN SÜRÜYORSA DİKKAT
Uzmanlara göre öksürük, süresine göre üç gruba ayrılıyor:
• Akut öksürük: 3 haftadan kısa sürer, genellikle enfeksiyonlara bağlıdır.
• Subakut öksürük: 3 ila 8 hafta sürer.
• Kronik öksürük: 8 haftadan uzun süren öksürüklerdir ve altta yatan farklı nedenler aranmalıdır.
Kronik öksürük, reflü, astım, KOAH gibi hastalıkların belirtisi olabileceği gibi, bazen de beyin kaynaklı olabilir. Beyin sapındaki sinirlerin aşırı hassasiyet kazanması, kişinin boğazında gıcık veya kaşıntı hissiyle kendini gösterir.
ÖKSÜRÜK NE ZAMAN TEHLİKELİ?
Aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı uzun süredir devam eden öksürüğe eşlik ediyorsa, derhal bir uzmana başvurulması öneriliyor:
• Öksürükle birlikte gelen kan
• Kilo kaybı
• Gece terlemeleri
• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Ses kısıklığı
• Geçmeyen ateş
Bu belirtiler, akciğer kanseri, verem (tüberküloz), zatürre gibi ciddi hastalıkların habercisi olabilir.
TEDAVİDE YENİ YAKLAŞIMLAR
Nöropatik öksürük tedavisinde geleneksel antibiyotikler ya da öksürük şurupları her zaman etkili olmayabilir. Bu tür vakalarda sinir duyarlılığını azaltan bazı nöromodülatör ilaçlar, fiziksel terapi yöntemleri veya davranışsal terapi teknikleri kullanılabiliyor. Özellikle beyin merkezli öksürüklerde stres yönetimi ve ses terapisi gibi destekleyici yaklaşımlar ön plana çıkıyor.
