Güneşin, cildin erken yaşlanması ve deri kanserlerinin gelişiminde en büyük etken olduğu bilimsel olarak kanıtlandı. Özellikle ultraviyole (UV) ışınlarına – UVA ve UVB – maruz kalmak, ciltte kırışıklık ve leke gibi yaşlanma belirtilerinin %90’ından sorumlu tutuluyor. Bu etkiler çoğu zaman 20’li yaşların başında görülmeye başlasa da, temeli çok daha erken yaşlara dayanıyor.
DERİ KANSERLERİNDE GÜNEŞ IŞIĞININ ROLÜ
Uzun süreli ve tekrarlayan güneş ışığına maruz kalma, cilt hücrelerinde geri dönüşü olmayan hasarlar oluşturabiliyor. Özellikle bazal hücreli ve skuamöz hücreli karsinomlar, güneş ışığına bağlı olarak gelişen en yaygın deri kanserleri arasında yer alıyor. En tehlikeli cilt kanseri türü olan melanoma ise genellikle yaşamın ilk dönemlerinde alınan yoğun güneş ışığına bağlanıyor.
UVA VE UVB IŞINLARININ FARKLARI NELERDİR?
UVB ışınları, cildin dış katmanlarını etkileyerek güneş yanığına neden olur. Güneşin en dik geldiği öğle saatlerinde en yoğundur ve yaz aylarında yıllık UVB dozunun %72’si alınır. Diğer %28’lik bölüm ise yılın geri kalanına yayılır.
UVA ise cildin daha derin katmanlarına ulaşır ve yıl boyunca daha sabit yoğunluktadır. Camlardan geçebilen UVA, kırışıklıklara ve hücresel hasarlara neden olarak yaşlanmayı hızlandırır. Her iki ışın da bağışıklık sistemini zayıflatır, genetik hasara ve kansere neden olabilir.
ASIL TEHLİKE: ÇOCUKLUK VE ERGENLİK DÖNEMİ
Uzmanlara göre güneş ışığına bağlı cilt hasarının %50 ila %80’i çocukluk ve ergenlik döneminde oluşuyor. Özellikle aralıklı olarak uzun süre güneş altında kalmak ve güneş yanığı geçirmek, ileriki yaşlarda cilt kanseri riskini önemli ölçüde artırıyor. Buna rağmen hâlâ pek çok ebeveyn çocuklarının bronzlaşmasını sağlıklı bir durum olarak görüyor ve koruyucu önlemler almıyor.
HER CİLT TİPİ RİSK ALTINDA
Cilt tipi ne olursa olsun, uzun süre güneşe maruz kalmak erken yaşlanma ve cilt hastalıklarına yol açabiliyor. En açık ten rengine sahip olan I ve II cilt tipi, güneşe karşı en savunmasız olan grubu oluşturuyor ve en yüksek risk altında bulunuyor. Ancak koyu tenlilerde dahi güneş ışığı kaynaklı yaşlanma ve kanser gelişebiliyor. Ayrıca istatistikler, erkeklerde melanom dışı deri kanserlerinin kadınlara oranla daha yaygın olduğunu gösteriyor.
