İstanbul Valiliği’nin kamusal alanlarda köpeklerin kontrolsüz beslenmesini yasaklayan genelgesi tartışmaları beraberinde getiriyor. Uzmanlar, tek taraflı yasakların hem hayvan refahı hem de halk sağlığı açısından olumsuz sonuçlar doğurabileceğini belirtiyor.
Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Burcu Çevreli, “Bilimsel araştırmalar, düzenli beslenemeyen hayvanlarda stres hormonlarının yükseldiğini, agresyonun arttığını ve hastalık riskinin çoğaldığını göstermektedir. Bu durum, toplum açısından daha tehlikeli sonuçlara yol açabilir.” ifadeleriyle uyarıda bulundu.
Sokak hayvanları popülasyonu aç bırakılınca dengesizleşiyor
Dr. Çevreli, sokak hayvanlarının ani şekilde aç bırakılmasının ekolojik dengeyi bozduğunu vurguladı:
“Sokak köpeklerinde bu davranış, alan düzeninin korunması, yabancı sürülerin girişinin engellenmesi ve ekolojik dengenin sürdürülmesi açısından önemli bir rol oynar. Popülasyonun ani şekilde aç bırakılıp alandan uzaklaştırılması; yeni grupların alana girmesine (boş alan etkisi), popülasyon döngüsünün kontrolsüz şekilde devam etmesine yol açar. Bu nedenle besleme yasağı popülasyonu azaltmaz, aksine dengesiz ve öngörülemez hale getirir.”
Yeni besin arayışları riskleri artırıyor
Besleme noktalarının tamamen yasaklanması durumunda hayvanların çöp konteynerlerine yönelerek trafik ve insan teması riskini artıracağına dikkat çeken Dr. Çevreli, “Bu da sokak hayvanı–insan temasını azaltmak yerine artırarak, halk sağlığı açısından etkili bir çözüm sunmamaktadır.” dedi.
Kemirgen ve haşere popülasyonu şehirlerde artıyor
Sokaklardaki kemirgen ve haşere sayısının artış nedenlerini de açıklayan Dr. Çevreli, “Artışın temel nedenleri arasında yaşam alanlarının bozulması, inşaat faaliyetleri, altyapı kazıları, ağaçlık ve yeşil alanların azalması bulunmaktadır. Doğal alanı bozulan kemirgen ve böcekler, besin ve barınak bulmak için yerleşim alanlarına yönelir. Düzensiz ilaçlama, yanlış kimyasal kullanımı, sadece bazı bölgelerin ilaçlanması, açıkta bırakılan çöpler, düzenli toplanmayan organik atıklar ve kapaksız veya kırık çöp kutuları haşere popülasyonunun kontrolsüz şekilde bir bölgede azalırken diğer bölgede artmasına neden olabilir.” ifadelerini kullandı.
Ekolojik boşluk ve zoonotik riskler
Sokak hayvanlarının popülasyonunun sağlıklı şekilde yönetilmesinin önemine dikkat çeken Dr. Çevreli, ekolojik boşluk etkisine işaret etti:
“Şehirlerde kedilerin popülasyonunun azalması kemirgen ve haşere sayısını katlanarak artırır. Bu da zoonotik hastalıkların yayılma riskini ciddi şekilde artırır. Sokak köpekleri kemirgenlerle rekabet eder, çöplük ve açık alanlarda fare popülasyonunu baskılar. Köpeklerin tamamen ortadan kaldırılması fare ve çöpteki haşerelerin artmasına neden olur. Popülasyonu yok etmek değil, sağlıklı şekilde yönetmek çevresel riskleri minimize eder.”
Hayvan haklarına dikkat
Dr. Çevreli sözlerini şöyle tamamladı:
“Bütün hayvanlar eşit doğar ve yaşamak herkes kadar onların da hakkıdır. Bu hak kanunla korunur, vicdanla güçlenir.”
