Kasık fıtığı, karın içindeki doku ve organların kasık kanalındaki doğumsal bir açıklıktan dışarı çıkması olarak tanımlanıyor. Bebeklerde ve çocuklarda sık görülen bu durum, her 100 çocuktan 1 ila 4’ünde rastlanabiliyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Çocuk Cerrahisi Uzmanı Dr. Kaan Maşrabacı, kasık fıtığının her yaşta ortaya çıkabileceğini belirterek, “Kasık kanalındaki açıklık testisin inişiyle ilişkili olduğu için kasık fıtıkları erkeklerde kızlara oranla 4 ila 20 kat daha sık görülmektedir” diyor.
Dr. Maşrabacı, kasık fıtığının kendiliğinden iyileşmediğini ve tedavide gecikildiğinde ciddi sorunlar yaratabileceğini vurguluyor: “Bu nedenle, kasık fıtığı ameliyatı tanı konulduktan sonra en kısa zamanda yapılmalıdır. Çünkü, zamanında ameliyat ile tedavi edilmezse acil müdahale gerektiren bir tablo olan fıtık boğulmasına neden olabilir. Fıtığın sıkışıp boğulması kasık kanalında sıkışan organlarda kangren (çürüme) meydana gelmesine yol açabilir. Ayrıca erkek çocuklarında kasık kanalından geçen testise ait damarlara baskı yaparak testis gelişimini bozabilir. Zamanında ve deneyimli çocuk cerrahları tarafından gerçekleştirilen ameliyat ise çocukların kısa sürede sağlıklarına kavuşabilmelerini sağlar.”
RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Kasık fıtığı çoğunlukla doğumsal nedenlerle ortaya çıkıyor. Normalde doğumdan sonra kapanması gereken kasık kanalının açık kalması, fıtığın temelini oluşturuyor. Dr. Maşrabacı, risk faktörlerini şöyle sıralıyor: prematürite (erken doğum), düşük doğum ağırlığı, ailede fıtık öyküsü, hidrops fetalis, mekonyum peritoniti, assit, cinsiyet gelişim bozuklukları, karın duvarı anomalileri, inmemiş testis, kistik fibroz, bağ dokusu hastalıkları, ventriküloperitoneal şantlar ve sürekli periton diyalizi.
KASIKTA AĞRISIZ ŞİŞLİK ÖNEMLİ BELİRTİ
Bebeklerde kasık fıtığı genellikle alt değiştirirken fark ediliyor. Daha büyük çocuklarda ise şişlik, giydirme veya banyo sırasında kendini gösteriyor. Dr. Maşrabacı, tipik belirtinin kasıkta (erkeklerde torbada) beliren ve bastırıldığında kaybolan ağrısız şişlik olduğunu söylüyor. “Ikınma, ağlama ve öksürme gibi karın içi basıncının arttığı durumlarda şişlik daha belirgin hale geliyor. Görülmediği durumlarda valsalva manevrası, balon şişirtme, çocuğu ayakta gözlemleme veya karın altına baskı uygulayarak şişliğin belirmesi sağlanabilir. Kimi zaman inceleme sırasında fıtık saptanmayabilir. Bu durumlarda annenin verdiği öykü tanı için önemlidir.”
AMELİYAT GECİKİRSE ORGAN KAYBI OLABİLİR
Kasık fıtığının tek tedavi yöntemi ameliyat. Dr. Maşrabacı, “Cerrahi tedavinin gecikmeden yapılması çok önemlidir. Çünkü, erken dönemde ameliyat ile müdahale edilmezse fıtık boğulmasına sebebiyet verebilir. Fıtık boğulmasında, fıtık kesesine girerek sıkışan organların kanlanmaları ve beslenmeleri birkaç saat içinde bozulur ve kangren (çürüme) meydana gelir. Bu da hayati tehlikeyi artırır ve kanlanması bozulan organların çıkarılması gerekir. Acil müdahale gerektiren bu durum genelde bağırsak, nadiren kızlarda over (yumurtalık) kaybına neden olabilir” diyor.
TESTİSLERE ZARAR VEREBİLİR
Tedavi gecikirse erkek çocuklarda testisler de risk altında oluyor. Dr. Maşrabacı, “Öncelikle, fıtığın sıkışıp boğulması kasık kanalından geçen testise ait damarlara baskı yaparak yumurtanın olumsuz etkilenmesine yol açar. Bunun sonucunda, yumurtanın normal gelişimini bozabilir veya kanlanmasını önleyerek kangrene (çürüme) sebebiyet verip, testis kaybına neden olabilir. Ayrıca çocuğun yetişkin fıtık ameliyatındaki gibi yöntemlerle ameliyat edilmesiyle testise zarar verebilir. Dolayısıyla, bu ameliyatların mutlaka deneyimli çocuk cerrahları tarafından yapılması gerekir.”
GÜNÜBİRLİK AMELİYATLA TEDAVİ
Çocuklarda kasık fıtığı ameliyatı günübirlik cerrahi olarak gerçekleştiriliyor. Dr. Maşrabacı, “Kasıktan yapılan 1- 1,5 cm’lik bir kesi ile fıtık kesesi bağlanır ve açık kalan kasık kanalı kapatılır. Çocuklarda karın kasları dikilmez veya yama konulmaz. Çocukların önemli bir kısmı ameliyattan dört ile beş saat sonra evlerine dönebilir. Dikiş yerlerinde hafif şişlikler olabilir, bu görüntü bir ay içinde kaybolur. Çocuklar ameliyat sonrası birkaç gün içinde normal aktivitelerine dönebilirler. Ancak ağır aktivitelerden ve oyunlardan bir süre uzak durmaları önem taşır.”
TEKRARLAMA RİSKİ DÜŞÜK
Ameliyat sonrası fıtığın tekrarlama riski oldukça düşük. Dr. Maşrabacı, “Yapılan çalışmalarda ameliyat sonrasında hem görsel hem de işlevsel olarak herhangi bir sorun gelişmediği ortaya konmuştur. Ancak sağ ve solda yer alan iki kasık kanalının birbirinden bağımsız olarak fıtık oluşturabileceğini unutmamak gerekir. Tek taraflı ameliyatlardan sonra öbür kasıkta fıtık gelişme ihtimali vardır. Özellikle sol tarafta kasık fıtığı varsa, sağ tarafta çok yüksek oranda fıtık ortaya çıkabilir. Bu bir tekrarlama değil, diğer kasıkta yeni bir fıtık oluşumudur. Bu ihtimal erkek çocuklarda daha az, kızlarda ise çok daha fazladır.”
