Konut piyasasındaki yüksek fiyatlar ve kira artış oranları, ev sahibi ve kiracı ilişkilerini daha da gerginleştirdi. Ev sahipleri, bazen "evin satılacağı" veya "kendi ihtiyacı" gibi gerekçelerle kiracıyı yasal olmayan yollarla tahliye etmeye çalışabiliyor. Gayrimenkul hukuku uzmanları, kiracının Kanun ile korunan haklarının, bu gergin piyasada hukuki güvencesi olduğunu vurguluyor. Yasal haklarını bilen bir kiracının tahliyesi, ev sahibinin basit bir beyanıyla mümkün değildir. İşte ev satışı, tahliye ve taahhütnameler konusunda kiracının mutlaka bilmesi gereken 3 kritik yasal hak.
Yüksek gerilimli piyasada kiracının hukuki güvencesi
Türk Borçlar Kanunu, kiracıyı sözleşmenin zayıf tarafı olarak görerek korumaktadır. Ev sahibi, kiracıyı ancak Kanun'da belirtilen sınırlı nedenlerle tahliye edebilir.
Ev sahibi-kiracı ilişkilerinde 3 yasal hak
1. Ev satışı tahliye nedeni değildir: Tapu devri kirayı bozmaz!
Ev sahiplerinin kiracıyı çıkarmak için en sık kullandığı gerekçe olan "Ev satıldı, çıkmanız gerekiyor" beyanı, hukuki açıdan tek başına bir dayanak oluşturmaz.
Kira sözleşmesi, tapu devriyle otomatik olarak sona ermez. Kanun'a göre, yeni ev sahibi de eski ev sahibi ile kiracı arasındaki kira sözleşmesi şartlarına uymak zorundadır. Kiracı, sözleşmesi bitene kadar evde oturma hakkına sahiptir.
Yeni ev sahibi, kiracıyı tahliye etmek istiyorsa, evi kendi ihtiyacı veya yeniden inşa gerekçesiyle satın aldıktan sonra kiracıya 6 ay içinde yazılı bildirim yapmak zorundadır. Bu bildirim yapılmazsa tahliye davası açılamaz.
2. Tahliye taahhütnamesi: Koşulları var!
Birçok ev sahibi, kiracı adayına kira sözleşmesi imzalanmadan önce boş bir tahliye taahhütnamesi imzalatmak ister.
Tahliye taahhütnamesinin geçerli olabilmesi için, kiracının bu belgeyi kiraladığı evin anahtarını teslim aldıktan sonraki bir tarihte imzalamış olması gerekir. Yani, kira sözleşmesiyle aynı anda veya ondan önceki bir tarihte imzalanan taahhütler hukuken geçersizdir.
Taahhütnameye yazılan tarihin, sözleşme tarihinden sonraki bir gün olmasına dikkat edin. Tarih kısmı boş bırakılan taahhütnamelerin sonradan doldurulması, kiracı aleyhine sonuç doğurabilir.
3. Kira sözleşmesi süresi: Kanunen bir yıl uzama
Belirli süreli kira sözleşmeleri (örneğin 1 yıllık sözleşme) bitse bile, ev sahibi kiracıyı keyfi olarak çıkaramaz.
Kira sözleşmeleri, bitim tarihinden en az 15 gün önce kiracı tarafından yazılı olarak bildirim yapılmadıkça, aynı şartlarla birer yıllık sürelerle uzamış sayılır. Ev sahibi, on yıllık uzama süresi dolmadan, sözleşme bitimini gerekçe göstererek kiracıyı çıkaramaz.
Ev sahibi, ancak sözleşme süresi bittiği yılı takip eden 10 yıllık uzama süresinin sonunda, herhangi bir gerekçe göstermeksizin tahliye davası açabilir.
Kiracının haklarını koruma rehberi
Tahliye baskısı ile karşılaştığınızda izlemeniz gereken adımlar:
-
Sözlüye inanmayın: Ev sahibinizin tüm tahliye taleplerini yazılı olarak yapmasını isteyin (Noter ihtarnamesi veya e-posta).
-
Hukuki danışmanlık: Tahliye baskısı veya tahliye taahhütnamesi gönderildiğinde, derhal bir gayrimenkul hukuku uzmanına danışın.
-
Kira ödemesini aksatmayın: Hukuki süreçte en zayıf noktanızın kira ödemesini aksatmak olduğunu unutmayın. Kirayı, ev sahibi almaktan kaçınsa bile, banka aracılığıyla "mal sahibinin adı ve soyadı, T.C. kimlik numarası" bilgileriyle göndermeye devam edin.
