Adli kontrol, ceza muhakemesi sürecinde tutuklama yerine uygulanan bir tedbirdir. Hakim, şüpheli veya sanığı sosyal hayatı içerisinde denetim altına alabilir. Bu tedbir, imza yükümlülüğü, yurtdışı yasağı, ev hapsi ve kefalet gibi çeşitli şekillerde uygulanabiliyor.
Adli Kontrol ve Tutuklama Arasındaki Fark
Tutuklama, şüpheli veya sanık için en ağır ceza muhakemesi tedbiri olarak uygulanırken, adli kontrol, yargılama sürecinde kişiyi serbest bırakarak denetim altına almayı amaçlar. Denetimli serbestlikten farklı olarak, adli kontrol cezanın kesinleşmediği aşamada uygulanır.
Hangi Durumlarda Adli Kontrol Verilir?
Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre, tutuklama sebepleri bulunsa bile hakim, şüpheliyi adli kontrol şartıyla serbest bırakabilir. İtiraz, tefhim veya tebliğden itibaren iki hafta içinde yapılabilir. Ayrıca, üst sınırı 2 yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda da adli kontrol uygulanabilir.
Adli Kontrol Tedbirleri Nelerdir?
Mahkeme, şüpheli veya sanığı bir veya birden fazla yükümlülüğe tabi tutabilir:
-
Yurt dışına çıkış yasağı: UYAP üzerinden tüm çıkış noktalarına bildirilir.
-
İmza uygulaması: Belirlenen yerlere, belirlenen sürelerde başvurmak.
-
Mesleki ve eğitimle ilgili denetim: Hakimin belirttiği merci veya kişilere uymak.
-
Taşıt kullanımı kısıtlaması: Gerekirse ehliyet teslimi.
-
Tedavi ve muayene: Özellikle bağımlılık tedbirleri.
-
Güvence bedeli (kefalet): Mahkemece belirlenen miktarın yatırılması.
-
Silah bulundurmama: Mevcut silahların adli emanete teslimi.
-
Ev hapsi veya belirli bölgeleri terk etmeme: Konut veya yerleşim yeri sınırlaması.
-
Belirli yerlere gitmeme yükümlülüğü: Mahkemenin belirlediği alanlara giriş yasağı.
-
Aile yükümlülüklerini yerine getirme: Nafaka ve diğer ödemeleri düzenli yapmak.
Hakim veya Cumhuriyet savcısı, adli kontrol tedbirlerinin uygulanmasında gerekli gördüğünde bazı istisnalara izin verebilir.
