Türkiye’de yükselen hava sıcaklıkları, halk sağlığını tehdit eden önemli bir risk olarak gündemdeki yerini koruyor.Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Şevket Özkaya, özellikle yaz aylarında sıklığı artan sıcak çarpmasının, tıbbi bir acil durum olduğunu vurgulayarak vatandaşları dikkatli olmaya çağırdı.
Özkaya, iklim değişikliğinin etkisiyle dünyada aşırı sıcakların neden olduğu sağlık sorunlarının hızla arttığını belirtti. “Son 10 yılda 65 yaş üzerindeki bireylerde sıcağa bağlı ölüm oranı yaklaşık yüzde 85 artış gösterdi. 2000-2019 yılları arasında her yıl ortalama 489 bin kişi aşırı sıcak nedeniyle hayatını kaybetti. Bunların yüzde 45’i Asya, yüzde 36’sı ise Avrupa kıtasında gerçekleşti. Sadece 2022 yazında Avrupa’da yaklaşık 61 bin 672 kişi aşırı sıcaklar sebebiyle yaşamını yitirdi” dedi.
Sıcak çarpmasına karşı risk faktörlerinin yaş, sağlık durumu, meslek ve sosyal koşullarla yakından ilişkili olduğunu belirten Özkaya, “Açık havada çalışan işçiler, sporcular ve sivil savunma görevlileri aşırı ısıya maruz kalıyor. Düşük gelirli vatandaşlar ise uygun soğutma olanaklarına erişemedikleri için bu tehlikeye daha çok maruz kalıyor” ifadelerini kullandı.
Günün en sıcak saatlerinde dışarı çıkmaktan kaçınılması gerektiğine dikkat çeken Özkaya, “Güneş altında hissedilen sıcaklık gerçek sıcaklıktan 10-15 derece daha yüksek olabilir. Gölgede kalmak, gün içinde serin bir ortamda 2-3 saat geçirmek çok önemli. Resmi sıcaklık uyarılarını takip edin ve boğulma riskine karşı asla yalnız yüzmeyin” diye konuştu.
Ev içinde sıcakla mücadelede uygulanabilecek basit yöntemleri de paylaşan uzman, “Gece pencereleri açarak evinizi serin tutun. Sıcaklık yükseldiğinde ise pencereleri kapatıp panjur veya perdelerle güneş ışığını engelleyin. Elektrikli cihazları mümkün olduğunca kapalı tutun. Vantilatörler sadece 40 derecenin altındaki sıcaklıklarda kullanılmalı, aksi takdirde vücut ısısını artırır. Klima kullanıyorsanız termostatı 27 dereceye ayarlayıp vantilatörle destekleyin” dedi.
Vücut serinliği ve nem dengesinin korunması gerektiğini belirten Özkaya, “Hafif, bol ve nefes alabilen giysiler tercih edilmeli. Serin duş almak, cildi nemli bez veya spreyle ıslatmak fayda sağlar. Susuz kalmamak için saatte bir bardak, günlük en az 2-3 litre su tüketilmelidir. Ayrıca özellikle 65 yaş üstü, kalp, akciğer veya böbrek hastalığı olanlarla, engellilerle düzenli iletişim halinde olun” diye uyardı.
Çocukların ve bebeklerin sıcak çarpmasına karşı korunmasının da kritik olduğunu belirten Özkaya, “Park halindeki araçlarda çocukları veya hayvanları kesinlikle yalnız bırakmayın. Doğrudan güneş ışığına maruz kalmaktan kaçının, gölgelik alanları tercih edin. Bebek arabasında kuru bez kullanmayın; bunun yerine ıslak ve ince bez tercih edin, taşınabilir vantilatörle birlikte kullanarak serinliği artırabilirsiniz. Çocuklara geniş kenarlı şapka, güneş gözlüğü ve güneş kremi uygulanmalı” dedi.
