Medicana Sağlık Grubu Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uzm. Dr. Merda Erdemir Işık, bu durumu “Sigara içmeyen kişilerde akciğer kanseri görülme oranlarındaki belirgin artış, son yılların en dikkat çekici halk sağlığı sorunlarından biri hâline geldi. Hava kirliliği, radon maruziyeti, kapalı alanlardaki kirleticiler ve genetik mutasyonlar gibi sigara dışı risk faktörlerinin önem kazandığı bu dönemde sigara içmeyen bireylerin de kanser riski açısından göz ardı edilmemesi gerekiyor” sözleriyle açıkladı.
Uzm. Dr. Işık, sigara kullanımının hâlâ başta akciğer kanseri olmak üzere birçok kanser türünün bir numaralı nedeni olduğunu vurgularken, sigara içmeyen bireylerde de akciğer kanseri riskinin arttığını belirtti. “Dünya genelinde akciğer kanseri, hem erkeklerde hem de kadınlarda kansere bağlı ölümlerin başında geliyor. Ancak son yıllardaki istatistikler, özellikle kadınlarda ve genç yaş gruplarında hastalığın beklenenden daha fazla görüldüğünü ortaya koyuyor” diye konuştu.
Sigara içmeyenlerin oranı yüzde 20
Dünya genelinde akciğer kanseri vakalarının yaklaşık yüzde 15-20’sinin hayatı boyunca sigara kullanmamış kişilerden oluştuğunu aktaran Uzm. Dr. Işık, “Akciğer kanseri sadece sigara içenlerin hastalığıdır algısı artık geçerliliğini yitiriyor. Artışın en büyük nedenleri arasında hava kirliliği (PM2.5), radon gazı, pasif içicilik, genetik yatkınlık ve kapalı ortam toksinleri yer alıyor. Özellikle İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde hava kalitesinin Dünya Sağlık Örgütü sınır değerlerinin üzerinde seyretmesi, sigara içmeyen bireylerde bile akciğer kanseri riskini artırıyor” ifadelerini kullandı.
Uzm. Dr. Işık, vaka analizlerine göre özellikle sigara içmeyen kadınlarda akciğer kanserinin daha sık görüldüğünü belirterek, “Özellikle adenokarsinom alt tipinin kadınlarda daha sık görüldüğü gözlemlenmiş. Bu durum, hem hormonal faktörlerle hem de kadın akciğer dokusunun çevresel toksinlere karşı daha duyarlı olabileceğine dair bulgularla ilişkilendiriliyor. Ayrıca büyük şehirlerde yaşayan kadınların günlük yaşamda daha yüksek düzeyde hava kirliliğine maruz kalması da risk artışında önemli rol oynadığı düşünülüyor” dedi.
Belirtiler gözden kaçabiliyor
Hastalığın sigara içmeyenlerde çoğu zaman sessiz ilerlediğini ifade eden Uzm. Dr. Işık, uyarılarını şu şekilde sürdürdü: “Geçmeyen öksürük, nefes darlığı, tekrarlayan enfeksiyonlar, göğüs ağrısı, ses kısıklığı ve açıklanamayan kilo kaybı ciddiye alınmalı. Sigara içmeyen kişilerde kanser olasılığının daha düşük olduğunun düşünülmesi, tanıda gecikmelere neden olabiliyor.”
Hava kirliliğinden korunmak için alınabilecek önlemler hakkında da bilgi veren Uzm. Dr. Işık, “HEPA filtreli hava temizleyicileri kullanabilirsiniz, yoğun trafik saatlerinde dış hava aktivitelerini azaltın, evinizi mutlaka havalandırın, mutfak aspiratörlerini aktif kullanın ve radon ölçümünü yaptırın” dedi.
