Tansiyon, yani kan basıncı, kalbin kanı damarlar aracılığıyla pompalarken damar duvarlarına uyguladığı basınç olarak tanımlanır. Sağlıklı bir vücut fonksiyonu için belirli sınırlar içinde olması gereken tansiyon, çeşitli nedenlerle yükseldiğinde hipertansiyon adı verilen ciddi bir sağlık sorununa dönüşür.
Tansiyon, kalbin kanı damarlar aracılığıyla vücuda pompalarken oluşturduğu basınçtır. İki değerle ölçülür:
• Sistolik tansiyon: Kalbin kasıldığı an damar duvarına yaptığı basınç.
• Diyastolik tansiyon: Kalbin gevşediği an damar duvarındaki basınç.
Sağlıklı bir tansiyon genellikle 120/80 mmHg civarındadır.
TANSİYON NEDEN YÜKSELİR? HİPERTANSİYONUN SEBEPLERİ
Tansiyonun kalıcı olarak yüksek seyretmesine hipertansiyon denir. Hipertansiyonun birçok nedeni olabilir:
• Genetik faktörler: Ailede hipertansiyon öyküsü olması riski artırır.
• Fazla tuz tüketimi: Yüksek tuz alımı vücutta su tutulumuna yol açar, bu da tansiyonu yükseltir.
• Stres ve anksiyete: Kronik stres, kan basıncını artırabilir.
• Fazla kilo ve obezite: Aşırı kilo, kalbe ekstra yük bindirir.
• Hareketsiz yaşam tarzı: Düzenli egzersiz yapmamak tansiyonun yükselmesine sebep olabilir.
• Sigara ve alkol kullanımı: Damarları daraltarak tansiyonu artırır.
• Böbrek hastalıkları ve bazı kronik rahatsızlıklar: Tansiyonun kontrolsüz yükselmesine neden olabilir.
HİPERTANSİYON NEDİR? SAĞLIK İÇİN NEDEN TEHLİKELİDİR?
Hipertansiyon, çoğunlukla sessiz bir hastalık olarak adlandırılır çünkü belirgin belirtiler göstermeyebilir. Ancak kontrol altına alınmadığında kalp krizi, felç, böbrek yetmezliği ve görme kaybı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle düzenli tansiyon ölçümü ve takip çok önemlidir.
TANSİYONUN DÜŞMESİ İÇİN NE YAPILMALI?
Yüksek tansiyonu kontrol altına almak ve düşürmek için şu önerilere dikkat edilmelidir:
• Dengeli beslenme: Tuz tüketimini azaltmak, taze sebze ve meyve ağırlıklı beslenmek.
• Düzenli egzersiz: Haftada en az 3-4 gün, 30 dakika tempolu yürüyüş tansiyonu düşürür.
• Stresten uzak durmak: Meditasyon, yoga ve nefes egzersizleri stresi azaltır.
• Kilo kontrolü: Fazla kilolar verilerek kalbe binen yük azaltılır.
• Sigara ve alkolü bırakmak: Damar sağlığını korur ve tansiyonu dengeler.
• Doktor kontrolü: Gerektiğinde hekim tarafından önerilen tansiyon ilaçlarının düzenli kullanımı.
• Düzenli uyku: Yeterli ve kaliteli uyku tansiyon dengesi için gereklidir.
NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMALI?
Tansiyonunuz sık sık 140/90 mmHg üzerindeyse veya baş ağrısı, baş dönmesi, görme bozukluğu gibi şikayetleriniz varsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Erken teşhis ve tedavi ile hipertansiyonun yol açabileceği riskler azaltılabilir.
