Dehidrasyon, vücudun ihtiyaç duyduğundan daha fazla sıvı kaybetmesi ve bu sıvının yerine konamaması durumudur. Genellikle yeterince sıvı alınmadığında ya da aşırı sıvı kaybı yaşandığında ortaya çıkar. Vücudun %50-60’ını su oluşturduğundan, bu dengenin bozulması başta böbrekler olmak üzere birçok organı olumsuz etkiler.
Sıcak yaz aylarında, yoğun egzersizlerde, ishal, kusma, yüksek ateş gibi durumlarda sıvı kaybı artabilir. Susuzluk hissi vücudun uyarı mekanizmasıdır ancak özellikle bebekler bu sinyali ifade edemez. Bu yüzden dikkatli olunmalı, sıvı alımı aksatılmamalıdır.
DEHİDRASYONUN NEDENLERİ NELERDİR?
- Aşırı terleme ve sıcak hava
- Kusma ve ishal
- Uzun süreli uçak yolculukları
- Böbrek fonksiyon bozuklukları
- Yüksek ateş
- Elektrolit kaybı (sodyum, potasyum)
Bu etkenler vücudun sıvı-elektrolit dengesini bozarak organların işleyişini sekteye uğratabilir.
DEHİDRASYON BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bebek ve çocuklarda:
- Kuru ve yapışkan ağız
- Ağlarken gözyaşı olmaması
- Batık gözler ve yanaklar
- Halsizlik ve huzursuzluk
- 3 saatten uzun süre bez ıslatmama
Yetişkinlerde:
- Aşırı susuzluk
- Koyu renkli ve az idrar
- Baş dönmesi, yorgunluk
- Kas krampları
- Bilinç bulanıklığı, tansiyon düşüklüğü
- Gözlerde çökme, konfüzyon
Bu belirtiler gözlemlendiğinde özellikle 24 saatten uzun süren ishal, kanlı dışkı veya bilinç kaybı varsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
DEHİDRASYON TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Dehidrasyon tedavisinde temel amaç, kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin yerine konmasıdır. Tedavi şekli kişiye, yaşa ve sıvı kaybının şiddetine göre değişir.
Hafif-orta düzeyde dehidrasyon:
Bol su içmek
Elektrolit içeren sıvılar (sporcu içecekleri)
Ağızdan rehidrasyon solüsyonları (özellikle çocuklar için)
Ağır dehidrasyon:
Tıbbi müdahale gerektirir
Damar yoluyla sıvı ve elektrolit takviyesi yapılır
Sıcak havalarda çalışan veya spor yapan bireylerin su tüketimini artırmaları, gölgede kalmaları ve düzenli olarak dinlenmeleri önerilir.
